Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
stępudodóbriwartości,awszerszymkontekścieprzyczyniająsiędokon-
fliktówspołecznychorazstanowiąrezerwuarspołecznychusprawiedliwień
dlastosowaniaprzemocy12.Wperspektywiejednostkowejstanowiąpoten-
cjalneźródłobarierrozwojowych,ograniczajądoświadczeniajednostki
(wefekcienaciskunaróżnicowanierólkobietimężczyznimarginalizowa-
niekobiecościnastępujeredukowanieliczbywyborówżyciowychdokony-
wanychprzezludziobupłci13),mogąbyćkrzywdzące,negatywniewpływać
narelacjeinterpersonalne,stanowiązagrożeniedlasamorealizacji,szans
życiowych.Szczególnieistotnymwkontekścieanalizowanegoproblemujest
fakt,żestereotypystanowiąmateriałdotworzenianegatywnychnastawień
-uprzedzeń,acozatymidzie,stająsięźródłembodźcówiusprawiedliwień
dladyskryminacyjnychzachowańorazwszystkichformprzemocywobec
przedstawicielidanejkategoriirodzajowej.Stereotypydotyczącepłcistano-
wiąargumentywykorzystywanedopodtrzymywaniaistniejącychnierów-
nościidominacjimężczyzn,fllegalizowania”sprawowaniakontrolinad
kobietamiorazkanalizowania,ukierunkowywaniaiusprawiedliwiania
przemocywobecnich.Funkcjonująonejakointegralnaczęśćdziedzictwa
kulturowegoisąreprodukowane,takjakcałysystemaksjonormatywny
wprocesiewychowania,socjalizacjiiinkulturacji.Badaniabiorącepoduwagę
kategoriępłcikulturowejdowodząbezsprzecznie,żeszkoła,podobniejak
rodzina,rówieśnicy,najbliższeotoczenie,Kościółiinneinstytucje,jestuwi-
kłanawprocesyreprodukcjiiwzmacnianiastereotypowychpoglądówna
tematpłci.Zarównonauczycielkiinauczyciele(ichprzekonania,oczekiwa-
nia,nastawieniaizachowania),jakisposóborganizowaniaedukacji(oficjal-
neprogramynauczania,podręczniki)tworząmechanizmpodtrzymujący
iprodukującynierównąpozycjękobietimężczyznwspołeczeństwieikul-
turze(dominacjęchłopcówimężczyzn)14.TymczasemwPolscewiększość
---
---
---
---
---
--
12E.Mandal,Podmiotoweiinterpersonalnekonsekwencjestereotypówzwiązanychzpłcią,Kato-
wice2000;K.Deaux,M.Kite,Stereotypypłci,[w:]Kobietyimężczyźni:odmiennespojrzeniał;
R.Unger,Saundra,dz.cyt.,s.263-306.
13S.L.Bem,Genderschematheory:Acognitiveaccountofsextyping,flPsychologicalReview”
1981,nr88,s.354-364;D.E.S.Frable,S.L.Bem,Ifyou’regender-schematic,allmembersofthe
oppositesexlookalike,flJournalofPersonalityandSocialPsychology”1985,nr49,s.459-468.
14D.Pankowska,Wychowaniearolepłciowe,Gdańsk2005,s.99-104;C.M.Renzetti,
D.J.Curran,Kobiety,mężczyźniispołeczeństwo,Warszawa2005,s.103-137;L.Kopciewicz,Ro-
dzajiedukacja.StudiumfenomenograficznezzastosowaniemteoriispołecznejPierre’aBourdieu,Wro-
cław2007;E.Górnikowska-Zwolak,Nauczycielskiekoncepcjerólspołecznychkobietyimężczyzny-
czynnikwzmacniającyczyosłabiającyszanserozwojowe?,[w:]Płećirodzajwedukacji,[red.]
M.Chomczyńska-Rubacha,Łódź2004;S.Jackson,Heterosexuality,heteronormativityandgender
hierarchy:somereflectionsonrecentdebates,[w:]Sexualityandsociety,[red.]J.Weeks,J.Holland,
M.Waites,Oxford2003;R.W.Connell,Coolguys,swotsandwimps:theinterplayofmasculinity
andeducation,flOxfordReviewofEducation”1989,nr15(3),s.291-303;R.W.Connell,Gender,
14
