Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
I.Ostrożnekroki.UznanieZwiązkuSowieckiegow1933r.
LitwinowudzieliłdziennikarzowiDNewYorkTimesa”wywiadu,wktórympo-
wiedział,żejeśliAmerykaniemyśląoporozumieniutakpoważniejakstrona
sowiecka,topowinnoonozostaćosiągnięteDwpółgodziny”57.Wypowiedźta,
nagłośnionawStanach,zrobiłazłewrażenie.Alemożnaprzypuszczać,żeprze-
widująctrudności,Litwinow,wytrawnynegocjator,próbowałdaćwyraźnysy-
gnał,jakbardzozależymunauznaniu.WyjeżdżajączMoskwy,czułciężarspra-
wy,jakiejsiępodjął,tymwiększy,żewłaściwieniemiałokazjirozmawiaćoniej
szerzejzeStalinem.Tenbowiemod17sierpniawrazzWoroszyłowemprzeby-
wałwSoczi,gdziepolowałichodziłnaryby.Jakpisał:DTutaj,nawakacjach,nie
siedzimywjednymmiejscu,leczstalegdzieśjeździmy”.Wróciłdopiero4listo-
pada58.WtedyzacząłprzygotowywaćsiędonadchodzącegoXVIIDzjazduzwy-
cięzców”,którymiałgoukoronowaćzaDtriumfyostatnichczterechlat”59.Litwi-
nowmusiałwięcwrócićzWaszyngtonuzpomyślnąwiadomością.Owywiadzie
iswoimgambitowymposunięciuniepozwoliłpisaćprasiesowieckiej,dopiero
zeStanówZjednoczonychzwirtuozeriąmiałzacząćprzekazywaćgazetomwia-
domości.Hull,powiadomionyoskładziedelegacjisowieckiej,dałpolecenie
chargéd’affaireswParyżu,bykomisarzowiitowarzyszącymmuosobomwbito
zwykłe,niedyplomatycznewizy.Przyznaniewizdyplomatycznychoznaczałoby
bowiemuznaniesowieckiegoreżimu60.
Skwirski,informującBullittaoskładziedelegacji,zwróciłsięzjeszczejedną
ważnądlaniegosprawą.Uważał,żebyłobyszczególnieniepożądane,abyprzy-
jazdowidelegacjisowieckiejtowarzyszyłyjakiekolwiekdemonstracjewporcie,
czytozwolennikówBiałejRosji,czykomunistów.Ztegopowoduprosiłoprze-
wiezienieLitwinowazliniowcakutremdoJerseyCity.Stamtądwypożyczonym
jużnakosztrządusowieckiegoprywatnymsamochodemLitwinowpojechałby
doWaszyngtonu.Bullittobiecałnadtymwszystkimczuwać61.
AbyprzygotowaćsięnaspotkaniezLitwinowem,Hullodłożyłwyjazdna
konferencjępanamerykańskądoMontevideo,awDepartamencieKelleyiinni
eksperciprzygotowaliróżnegorodzajudokumentymająceuregulowaćposzcze-
gólnesprawy,naktórychzależałostronieamerykańskiej62.6listopadawieczo-
rem,nazwołanymnaostatniąchwilęwBiałymDomuspotkaniu,Roosevelt,
Hull,Philips,BullittiMoorezgodzilisię,żedwusprawSowietomnieodpusz-
czą:uprawianiakomunistycznejpropagandywStanachZjednoczonychiprawa
dowyznawaniawłasnejreligiiprzezobywateliamerykańskichprzebywających
wRosji63.
57DNewYorkTimes”,29X1933.
58S.S.Montefiore,Stalin,s.122.
59Tamże,s.118-124.
60Sekretarzstanudochargéd’affairesweFrancji,depesza,24X1933,FRUSSU,s.22.
61Memorandumdosekretarzastanu,24X1933,w:ForthePresident,O.H.Bullitt(red.),s.44-45.
62MemorandumbytheChiefoftheDivisionofEasternEuropeanAffairs,Washington,25X
1933,FRUSSU,s.23-24,czytamże,dokumentyzestron19,20,21-22,orazNotatkizkonferencji
wBiurzePomocnikaSekretarzaStanu(Moore),fragmenty,30X1933,w:A.Mania,PolitykaStanów
Zjednoczonych,s.255-256.
63C.Hull,Memories,s.300.
