Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.Ostrożnekroki.UznanieZwiązkuSowieckiegow1933r.
21
żowaniemsięw1932r.postronieRooseveltajeździłpoEuropie.Zajrzałdo
Moskwy,gdzierozmawiałzKarolemRadkiem,bolszewickimintelektualistąbę-
dącymbliskoStalina.ZłożyłwówczaskwiatynagrobieswegoprzyjacielaJohna
Reeda,poety,komunizującegodziennikarzaamerykańskiego,autorabestselleru
Dziesięćdni,którewstrząsnęłyświatem.Możnaprzypuszczać,żejużwtedysondo-
wałRadkanaokolicznośćnawiązaniastosunkówdyplomatycznychmiędzyMo-
skwąaWaszyngtonem8.PopowrociedoStanówZjednoczonychswoimiobser-
wacjamiiprzemyśleniamipodzieliłsięzWehle’em,któryzaaranżowałjego
spotkaniezRooseveltem5października1932r.wstolicystanuNowyJork,Al-
bany9.Rozmowata,obracającasięwokółkwestiieuropejskichidotykającawąt-
kówosobistych,niewątpliwezachęciłaRooseveltadozaakceptowaniaBullitta
jakodoradcy.Choćzapewnejakieśznaczeniemogłomiećito,że17września
BullittwpłaciłnafunduszwyborczyRoosevelta1000dolarówinapisałdońlist,
wktórymchwaliłgozaprzemówieniewTopeka(Kansas)opolitycewewnętrz-
nej.WilliamaE.Dodda,wybitnegohistorykazUniversityofChicago,który
w1933r.otrzymałnominacjęnaambasadoraStanówwNiemczech,staćbyło
wtedy,cozapisałwswoimdzienniku,nadonacjęwysokości25dolarów10.Wkaż-
dymraziezarazpozwycięstwieRoosevelt,mającczterymiesiącedoinauguracji,
pozaskupieniemsięnaproblemachpolitykiwewnętrznej,głównienagospodar-
ce,zainteresowałsiętakżetym,codziejesięwEuropie.Iwyraziłzgodęnato,
abyBullittzwłasnejinicjatywyizawłasneśrodkiod19listopadado16grudnia
udałsięwpodróżstudyjnądoLondynu,ParyżaiBerlina.Chciałbowiemotrzy-
maćzpierwszejrękiinformacjeotym,naileuspokajałasięnapiętasytuacja
wEuropie,jakrysowałysięszansenazbliżeniewstosunkachfrancusko-nie-
mieckich,aprzedewszystkimczydłużnicyUSA,FrancjaiWielkaBrytania,za-
mierzałyspłacićswojezobowiązania,gdyż15grudniazbliżałsięterminkolej-
nychpłatności.PodróżBullitta,cowynikałozustawodawstwaStanów,miała
charaktergłębokodyskrecjonalny.Przyjętyjeszczew1799r.LoganActzabra-
niałbowiemobywatelomUSAbezzgodyrządupodrygoremkaralnościprowa-
dzićrozmowyzreprezentantamiinnychpaństw.ZtegopowoduBullittkodował
przesyłanezeswoichrozmówraportydoWehle’ego,adopierotenprzekazywał
jeRooseveltowi11.
WLondynieBullittspotkałsięzpremieremRamsayemMacDonaldem,
wParyżuzEdouardemHarriotem,któregokrajniezamierzałspłacaćdługu
Stanom,awBerlinierozmawiałzwielomapolitykami.Potychrozmowachtele-
grafowałzestolicyNiemiec:DHitlerjestskończonyniejakopropagandzistaczy
lideragresywnejmniejszości,alejakoewentualnydyktator.Jegokonieczależy
odHindenburga.Starszypantakdługo,jakmustarczyżycia,niezgodzisię,by
Hitlerzostałkanclerzem.WpływyHitlerasłabnątakszybko,żerządjużsięnie
8DospotkaniazBullittemRadeknawiązałwopublikowanympóźniejartykule,DPrawda”z9li-
stopada1933r.,R.P
.Browder,TheOrigins,s.100.LyonstowarzyszyłBullittowiprzyskładaniukwiatów
nagrobieReeda,E.Lyons,AssignementinUtopia,NewYork1937,s.500.
9L.B.Wehle,Hidden,s.113.
10W.E.Dodd,Dziennikambasadora1933-1938,Warszawa1972,s.239.
11ForthePresident,O.H.Bullitt(red.),s.21-22.
