Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Prolog
17
madniamiwracałemsamochodemprowadzonymprzezPhila[jegototumfac-
kiego-B.G.],mojąuwagęprzyciągnąłtłumzgromadzonywroguplacudługości
1200stópwpobliżuambasady.Philmiałochotęsięzatrzymać,alejamiałem
spotkaniewambasadzieikazałemmujechać.Pozawiezieniumniepowrócił
jednaknaplacipółgodzinypóźniejzjawiłsięumniewbiurzeipowiedział,że
napoczciezrabowano82000rubli,zabijając19-letniąpracownicę.Tobyłobłęd,
alejużtakzobojętniałem,żetylkowyraziłemżalipowiedziałem,żełajdaka,
którytozrobił,powinnosięrozstrzelać,poczympowróciłemdodyktowania
stenografiście”13.
Obserwując,jakbolszewicy,zLeninemnaczele,posługującsięświetnie
opanowanyminstrumentarium-propagandą,przemocą,zdradą,rozstrzeliwa-
niem-robiąwszystko,bynieoddaćwładzy,Francisprzyjąłtwardąpostawę.
WysłałdoDepartamentuStanuopinię,żenienależyuznawaćtegorządudeiure.
Postanowił,żebędzieprowadziłplacówkętakdługo,jakbędzietomożliwe.
Akiedywkońcu,wlutym1918r.,rządLeninapostanowiłprzywrócićstołecz-
nośćMoskwie,Francisodmówiłprzeniesieniatamambasady.Namiejsceurzę-
dowaniawybrałWołogdę,leżącąnaprzecięciudwóchstrategicznychszlaków:
Piotrogród-WładywostokiArchangielsk-Moskwa.Tam,wrazznim,ulokowało
siękilkainnychplacówekdyplomatycznychtychpaństw,któretakżepowstrzy-
mywałysięoduznaniaRosjibolszewików.
WWołogdzie,którąFrancisswojązaskakującądlabolszewikówdecyzjąwy-
niósłwłaściwiedorangistolicydyplomatycznejRosji,niepozostawałdługo.
Leninadrażniłatademonstracjapaństwnieuznającychjegorządu.Dlategojuż
wlipcu1918r.GieorgijCziczerin,komisarzsprawzagranicznych,podjąłzdecy-
dowanedziałaniawsprawieściągnięciacałegokorpusudyplomatycznegodo
Moskwy.PełniącyfunkcjędziekanakorpusuFranciszareagowałstanowczo.Od-
rzuciłnotęCziczerinaipopokonaniutrudnościczynionychprzezKomisariat
zprzydzieleniemlokomotywydopociągu,25lipcapopółnocyodjechałdo
Archangielska.Wówczasjużwiedział,żeprezydentWilson,uginającsiępod
naciskiemAnglików,zgodziłsięwespółzWielkąBrytanią,FrancjąiJaponiąna
Dograniczonąinterwencję”.Odsierpniażołnierzetychpaństwlądowali:8500,
wtympołowaAmerykanów,wArchangielsku,15000,wtym1000Ameryka-
nów,wMurmańskui10000AmerykanówweWładywostoku.NaczelneDo-
wództwoaliantówzakazałotymoddziałomingerowaćwsprawywewnętrzne
Rosji,niemówiącjużoobaleniureżimubolszewickiego.Celemichbyłoreakty-
wowaniefrontuwschodniego,którywżywotnysposóbwpływałnainteresy
zmagającychsięblokówpaństw-ententyicentralnych14.Francis,siedzącwWo-
łogdzie,jeszcze2majazdecydowanieopowiedziałsięzainterwencjąpaństw
alianckichiWaszyngtonu.
RezydującwArchangielsku,dojeżdżającdoMurmańska,Francisspędziłtrzy
miesiącewtymważnymzestrategicznegopunktuwidzeniaregionie.Choroba
wymagającaoperacjichirurgicznejzmusiłagodoopuszczeniaArchangielska.
13Tamże,s.188-189.
14R.Pipes,Krótkahistoria,s.176.
