Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Prolog
Już7listopadakołopołudniaFrancisdowiedziałsięodswojegopracownika,
żeKierenskiopuściłPiotrogród.PierwszysekretarzSheldonWhitehouserela-
cjonował,żeD(ł)kiedywracałdodomuswoimsamochodemoznakowanym
amerykańskąflagą,tozajechałmudrogęrosyjskioficer,któryoświadczył,że
Kierenskichciałbyjegosamochodemudaćsięnafront.Whitehousewrazzto-
warzyszącymmuszwagrem,baronemRamsy,udalisięzoficeremdoKwatery
Głównej,bypotwierdzić,czytenoficermiałupoważnieniedozłożeniatakzdu-
miewającegożądania.TamzastaliKierenskiego,wKwaterze,któraznajdujesię
naprzeciwkoPałacuZimowegoiwktórejKierenskimieszkaotoczonyswoim
zespołem.Wszyscytusprawialiwrażeniezdenerwowanychizaniepokojonych.
Kierenskipotwierdziłżądanieoficera,żechcesamochodemWhitehouse’audać
sięnafront.Whitehouseżachnąłsięiwskazującnaplacprzedpałacem,powie-
dział-tensamochódjestmojąprywatnąwłasnością,atamprzedpałacemdo
pańskiejdyspozycjijestconajmniej30samochodów.Kierenskiodparł-tamte
samochodyzostaływyjętespodmojejwładzytejnocyibolszewicyterazzarzą-
dzająwszystkimioddziałamiwPiotrogrodziezwyjątkiemtych,którezadekla-
rowałyneutralnośćiodmówiłyimposłuszeństwa”10.Whitehousepoinformo-
wałFrancisatakże,żeKierenskiplanujepowrócićdoPiotrogroduwciągupięciu
dninaczelekilkutysięcyKozaków,byopanowaćsytuacjęwstolicy.Francis,
słuchająctejrelacji,zinterpretowałjąjednoznacznie:Kierenskiuciekłzmiasta.
Awieczorem,oszóstej,zawiadomiłDepartamentStanu:DWyglądanato,że
bolszewicykontrolująwszystko.Niemogęsiędowiedzieć,gdziejestjakiśmini-
ster.Doniesionomi,żedwócharesztowanoiwziętodoSmolnego,któryjest
kwaterąbolszewików(ł).Trockiwygłosiłpodżegająceprzemówienie(ł)
przedstawiłLeninabolszewickiemuaudytorium”11.Obserwująckolejnedziała-
niaoddziałówpodporządkowanychbolszewikom,Francisniebyłzaskoczony,że
8listopadaogodzinie2.10,PałacZimowyzostałopanowany,urzędującytam
bezKierenskiegoministrowiearesztowani,awSmolnymLeninogłosiłpowsta-
nienowejwładzy-RadyKomisarzyLudowych(Sownarkom),naktórejczele
stanął.NastępnegodniaFrancisdonosiłSummersowi:DNaulicachjestspokoj-
nie,naniektórychsąbarykady(ł).Namojepytaniezadanedzisiajprzeztele-
fon,MinisterstwoSprawZagranicznychodpowiedziało,żeniewiadomogdzie
jestministeriżenikt,ktoreprezentujenowewładze,niepojawiłsięwminister-
stwie,konsekwentniewszyscypracującytamurzędnicyrozkładająręce”12.Na-
tomiastwliściedosynaz26listopadatakkomentowałdalszyrozwójsytuacji:
DOdtrzechdninaulicachPiotrogroduniesłyszysięwzasadziewystrzałów.
Zabójstwairabunkizdarzająsięjednakczęściej,niżsięotympisze,ponieważ,
popierwsze,niewszystkieprzypadkitrafiajądogazet,apodrugieinformacje
oprzestępstwachtegorodzajusąszybkowycofywane.Nigdyniesłyszałem
omiejscu,gdzieżycieludzkiebyłobytaktanie,jaktojestdzisiajwRosji.Czło-
wiekjednakprzyzwyczajasiędomorderstwigrabieży.Gdyprzeddziesięcio-
10Tamże,s.179.
11FrancistoLansinge,7XI1918,PRFRUS,s.224-225.
12D.R.Francis,Russia,s.186.
