Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
NIEDEMOKRATYZMY
nujeonniczympolitycznyepitet.Stanowitopewienparadoks,
złyautorytaryzmwywodzibowiemswągenealogięod-zda-
wałobysię-całkowiciepozytywnegoautorytetu.nAutorytet
-powiadawybitnywłoskibadaczpolitykiGiovanniSartori-
jestbardzostarymwyrazemłacińskiminiebyłnigdy(przynaj-
mniejdokilkuostatnichdziesięcioleci)pojęciempejoratyw-
nym.Przezwiekiautorytetbyłnieodmienniepozytywnym,
wyrażającymuznanieterminem.Dziśwszakżeautorytaryzm
tosłowouwłaczające;wskazujenanadmiarinadużycieautory-
tetu,nauciskwładzy,któryniszczywolność”1.Takistanrzeczy
ugruntowalizresztąjakżeliczniznanizhistoriiprzywódcypo-
lityczni,którzyautorytarnycharakterswychrządówusiłowali
ukryćpodpłaszczykiemdorabianychideologiiiuzasadnień,
głoszącychnajczęściejideałjakiejśnowejczywyższejdemo-
kracji,gorliwieodżegnującsiętymsamymodwłasnegoauto-
rytaryzmujakoczegośnajwyraźniejwstydliwego.
Politologiajestdokładniejszaodpraktycznejpolityki,jeśli
idzieosposóbidentyfikowaniaiopisywaniazjawiskaautory-
taryzmu,chociażsformułowaniendokładniejsza”niejesttu
rzeczjasnaodpowiednikiempełnejprecyzji.Itakwpolito-
logiiterminnautorytaryzm”występujewtrzechpodstawo-
wychznaczeniachioznacza:
1)niedemokratycznysystemrządów,
2)postawęczyteżdyspozycjępsychicznąujawniającąsię
wtrakciedziałańizachowańzwiązanychzwładzą,
3)rodzajideologiipolitycznej.
Wpierwszymznaczeniurozumienieautorytaryzmujest
najbliższejegopotocznemupojmowaniu.Mianemautory-
tarnychokreślasięcałąplejadęwewnętrzniezróżnicowanych
systemówpolitycznych,którewszakżeprzywszelkichodmien-
nościachmająjednącechęwspólną,amianowicieniedemokra-
tycznycharakter.Słowem,autorytarnebędzietowszystko,co
pozostajewkonflikciezwymogamisystemudemokratycznego.
12
