Neuropsychologia kliniczna. Urazy mózgu, t. 1

Maria Pąchalska

Uzyskaj dostęp

ISBN/ISSN:

978-83-01-14977-2

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2007

Liczba stron:

543

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Pąchalska, Maria. Neuropsychologia kliniczna. Urazy mózgu, t. 1. Red. . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007, 543 s. ISBN 978-83-01-14977-2

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Pąchalska, M.

T1 Neuropsychologia kliniczna. Urazy mózgu, t. 1

PB Wydawnictwo Naukowe PWN

PP Warszawa

YR 2007

SN 978-83-01-14977-2

Bibliografia BibTex:

@Book{ 307, author = "Pąchalska, Maria", editor = "", title = "Neuropsychologia kliniczna. Urazy mózgu, t. 1", publisher = "Wydawnictwo Naukowe PWN", year = "2007", address = "Warszawa", isbn = "978-83-01-14977-2" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Pąchalska, Maria

ED -

TI - Neuropsychologia kliniczna. Urazy mózgu, t. 1

PB - Wydawnictwo Naukowe PWN

CY - Warszawa

PY - 2007

SN - 978-83-01-14977-2

ER -

Netografia (standard APA):

Pąchalska, Maria. Neuropsychologia kliniczna. Urazy mózgu, t. 1 [baza danych online] Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007 [dostęp: 09 08 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/neuropsychologia-kliniczna-urazy-mozgu-t-1-maria-pachalska-307.

psychologia, neuropsychologia, rehabilitacja, diagnozowanie, diagnoza w psychologii, terapia psychologiczna

Nowoczesny i przekrojowy wykład o diagnozie i rehabilitacji neuropsychologicznej osób po urazie mózgu!

Atutem pracy jest połączenie w jedną spójną całość najnowszych światowych trendów w myśleniu o mózgu (przede wszystkim teorii mik...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-01-14977-2

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2007

Liczba stron:

543

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Przedmowa (Jason W. Brown)14
Wprowadzenie20
Cel książki22
Teoria mikrogenetyczna24
Co zaprezentowano w książce25
Dla kogo jest ta książka27
Podziękowania27
Rozdział 1. Urazy mózgu w historii neuropsychologii31
1.1. Od zarania dziejów31
1.2. Urazy głowy w epoce brązu32
1.3. Badania nad urazami głowy w starożytnej Grecji oraz w okresie Imperium Rzymskiego33
1.4. Zagadnienia urazów głowy w XVIII i XIX wieku41
1.5. Pierwsza wojna światowa i okres międzywojenny49
1.6. Okres drugiej wojny światowej i okres powojenny54
1.6.1. Model hierarchiczny Łurii61
1.6.2. Krytyka hierarchicznego modelu Łurii62
1.6.3. Model Fellemana i van Essena63
1.7. Badania neuropsychologiczne nad urazami mózgu w Polsce65
1.8. Dekada mózgu a urazy mózgu76
Rozdział 2. Urazy mózgu w praktyce klinicznej neuropsychologa79
2.1. Istota urazów mózgu79
2.1.1. Definicja urazu mózgu81
2.1.2. Wskaźniki głębokości urazu mózgu94
2.1.3. Neuropsychologiczne następstwa urazów mózgu97
2.2. Badania medyczne osób po urazach mózgu102
2.2.1. Laboratoryjne techniki diagnostyczne102
2.2.2. Techniki statyczne neuroobrazowania103
2.2.3. Techniki dynamiczne neuroobrazowania105
Rozdział 3. Zarys neuroanatomii i neurofizjologii układu nerwowego113
3.1. Informacje ogólne113
3.1.1. Wstępny przegląd głównych struktur ośrodkowego układu nerwowego114
3.2. Neurony117
3.2.1. Neurony i komórki glejowe118
3.2.2. Istota szara, biała i siatkowata122
3.3. Rdzeń kręgowy123
3.2.3. Jądra, nerwy i szlaki nerwowe123
3.2.4. Nerwy obwodowe123
3.4. Pień mózgu126
3.4.1. Rdzeń przedłużony126
3.4.2. Międzymózgowie127
3.4.3. Śródmózgowie129
3.4.4. Tyłomózgowie130
3.4.5. Móżdżek130
3.4.6. Nerwy czaszkowe131
3.4.7. Układ limbiczny132
3.4.8. Zwoje podstawy135
3.5. Mózg136
3.5.1. Półkule mózgowe137
3.5.2. Ukrwienie142
3.6. Funkcjonalna organizacja mózgu144
3.5.3. Naturalna ochrona mózgu144
3.6.1. Płaty czołowe144
3.6.2. Płaty skroniowe145
3.6.3. Płaty ciemieniowe145
3.7. Struktura a funkcja146
3.6.4. Płaty potyliczne146
3.7.1. Piętrowość organizacji funkcji146
Rozdział 4. Teoria mikrogenetyczna153
4.1. Informacje ogólne153
4.1.1. Pojęcie mikrogenezy155
4.1.2. Podejścia modularne a teoria mikrogenetyczna155
4.2. Stosunek teorii mikrogenetycznej do innych podejść funkcjonowania mózgu156
4.3. Główne założenia teorii mikrogenetycznej160
4.4. Mikrogenetyczna teoria czasu163
4.4.1. O rozumieniu terminów "proces" i "funkcja" w teoriii mikrogenetycznej166
4.5. Mikrogenetyczna teoria percepcji168
4.6. Mikrogenetyczna teoria objawu170
4.6.1. Morfogeneza a tworzenie się objawów175
4.6.2. Parcelacja177
4.6.3. Heterochronia178
Rozdział 5. Podstawy teoretyczne procesu diagnozy neuropsychologicznej181
5.1. Istota procesu diagnozy181
5.1.1. Status diagnozy neuropsychologicznej181
5.1.2. Formy diagnozy neuropsychologicznej186
5.2. Cele diagnozy neuropsychologicznej188
5.2.1. Pytania, na które powinna udzielić odpowiedzi diagnoza neuropsychologiczna189
5.3. Proces diagnozy neuropsychologicznej191
5.3.1. Standaryzowane testy192
5.3.2. Testy komputerowe193
5.3.3. "Transfer" dysfunkcji na życie osobiste, zawodowe i społeczne195
5.3.4. Uwarunkowania procesu prowadzenia badań u pacjentów po urazach mózgu195
5.4. Harmonogram procesu oceny neuropsychologicznej200
5.4.1. Etap przygotowawczy201
5.4.2. Etap wywiadów201
5.4.3. Etap badań właściwych202
5.4.4. Obserwacje205
5.4.5. Etap przygotowania opinii207
Rozdział 6. Podstawy teoretyczne procesu rehabilitacji neuropsychologicznej210
6.1. Istota rehabilitacji neuropsychologicznej210
6.1.1. Problemy definicyjne210
6.1.2. Rehabilitacja neuropsychologiczna a rozumienie niepełnosprawności zaproponowane przez WHO211
6.1.3. Procesualność rehabilitacji neuropsychologicznej212
6.2. Plastyczność mózgu i możliwości poprawy215
6.2.1. Na czym polega poprawa?216
6.2.2. Zjawisko spontanicznej poprawy216
6.2.3. Istota plastyczności mózgu217
6.2.4. Czynniki prognostyczne222
6.3. Wspieranie procesu poprawy224
6.3.1. Specyficzne strategie rehabilitacyjne226
6.4. Wybrane Podejścia do rehabilitacji neuropsychologicznej230
6.4.1. Trening poznawczy230
6.4.2. Podejścia kompensacyjne231
6.4.3. Podejścia holistyczne232
Rozdział 7. Problematyka przytomności i świadomości235
7.1. Pojęcie świadomości236
7.1.1. Przytomność a świadomość237
7.1.2. Śpiączka a świadomość239
7.2. Mikrogenetyczne ujęcie świadomości242
7.3. Zaburzenia świadomości po urazie mózgu244
7.3.1. Anosognozja245
7.3.2. Pełne i częściowe zespoły zaburzeń samoświadomości po urazie mózgu249
7.3.3. Zespół stresu pourazowego252
7.4. Metody rehabilitacji neuropsychologicznej osób z zaburzeniami samoświadomości255
7.4.1. Rehabilitacja neuropsychologiczna pacjentów z pełnym zespołem zaburzeń samoświadomości255
7.4.2. Rehabilitacja neuropsychologiczna pacjentów z częściowym zespołem zaburzeń świadomości256
Rozdział 8. Zaburzenia orientacji261
8.1. Istota zaburzeñ orientacji262
8.1.1. Mikrogenetyczne podejście do zagadnienia orientacji266
8.2. Diagnoza i terapia zaburzeń orientacji269
8.3. Zaburzenia schematu ciała269
8.3.1 Diagnoza270
8.3.2 Terapia272
8.4. Dezorientacja wzrokowo-przestrzenna273
8.4.1. Diagnoza273
8.5. Dezorientacja topograficzna278
8.4.2. Terapia278
8.5.1. Diagnoza280
8.5.2. Terapia281
8.6. Dezorientacja w czasie282
8.6.1. Diagnoza283
8.6.2. Terapia284
Rozdział 9. Percepcja i jej zaburzenia285
9.1. Wprowadzenie286
9.2. Zasady oceny zaburzeñ percepcji289
9.2.1. Zaburzenia słuchowego rozpoznawania bodźców292
9.2.2. Zaburzenia dotykowego rozpoznawania bodźców293
9.2.3. Zaburzenia wzrokowego rozpoznawania bodźców293
9.2.4. Zaburzenia wyższych funkcji wzrokowych299
9.3. Podstawowe formy terapii zaburzeñ spostrzegania304
9.3.1. Terapia zaburzeń percepcji wzrokowej (agnozji wzrokowej)304
9.3.2. Terapia zaburzeń percepcji słuchowej (agnozji słuchowej)310
9.3.3. Terapia zaburzeń percepcji czuciowej (agnozji czuciowej)311
Rozdział 10. Zaburzenia procesów pamięci i uczenia się312
10.1. O istocie pamiêci313
10.1.1. Przypominanie i rozpoznanie314
10.1.2. Amnezja pourazowa314
10.2. Klasyfikacja pamiêci315
10.2.1. Pamięć krótko- i długotrwała316
10.2.2. Pamięć semantyczna i epizodyczna322
10.2.3. Pamięć autobiograficzna323
10.2.4. Pamięć niejawna (implicite) i jawna (explicite)329
10.2.5. Pamięć specyficzna pod względem materiału332
10.2.6. Pamięć retrospektywna i prospektywna333
10.2.7. Neuronalne podstawy pamięci334
10.3. Mikrogenetyczne podejście do pamięci338
10.4. Kliniczna ocena stanu pamięci339
10.4.1. Wywiad kliniczny339
10.4.2. Kwestionariusze i skale oceny zaburzeñ pamięci341
10.4.3. Testy badania pamięci342
10.4.4. Testy pamięci krótkotrwałej (roboczej)342
10.5. Terapia neuropsychologiczna zaburzeń pamięci353
10.5.1. Programy terapii behawioralnej353
10.5.2. Metody mnemotechniczne353
10.5.3. Programy komputerowe354
Rozdział 11. Zaburzenia uwagi356
11.1. Istota uwagi357
11.1.1. Uwaga a świadomoość bodźców358
11.2. Specyficzne zaburzenia uwagi361
11.2.1. Pomijanie stronne361
11.3. Badania procesów uwagi364
11.3.1. Poziom operacyjny367
11.3.2. Poziom taktyczny369
11.3.3. Poziom strategiczny372
11.4. Terapia deficytów uwagi374
11.4.1. Techniki treningu uwagi375
11.4.2. Modyfikacja środowiska377
11.4.3. Terapia pomijania stronnego378
11.5. Opis przypadku pacjenta po niezwykle ciężkim urazie mózgu z głębokimi zaburzeniami uwagi380
Rozdział 12. Układ emocjonalny385
12.1. Co to są emocje?386
12.1.1. Istota emocji z punktu widzenia teorii mikrogenetycznej391
12.2. Zaburzenia emocjonalne występujące u pacjentów po urazach mózgu393
12.2.1. Wpływ uszkodzenia mózgu na układ emocjonalny393
12.2.2. Depresja pourazowa400
12.2.3. Czynniki psychospołeczne401
12.3. Diagnoza zaburzeñ emocjonalnych u pacjentów po urazie mózgu402
12.3.1. Indywidualna ocena zaburzeñ emocjonalnych402
12.3.2. Standardowe testy psychometryczne402
12.4. Terapia zaburzeñ emocjonalnych u pacjentów po urazie mózgu404
12.3.3. Testy samooceny404
12.4.1. Psychoterapia indywidualna404
12.4.2. Terapia grupowa405
12.4.3. Trening zachowania405
12.4.4. Leczenie farmakologiczne406
Rozdział 13. Zaburzenia praksji – apraksja407
13.1. Istota apraksji408
13.1.1. Pojęcie apraksji409
13.1.2. Programowanie ruchu414
13.1.3. Apraksja po uszkodzeniu prawej półkuli421
13.2. Diagnoza apraksji424
13.2.1. Klasyfikacja apraksji424
13.2.2. Metody badania apraksji430
13.2.3. Standaryzowane testy badania apraksji430
13.3. Terapia apraksji433
13.3.1. Program Terapii Apraksji Oralnej433
13.3.2. Program Terapii Gestów Dosiebnych i Odsiebnych433
13.3.3. Założenia programu Sterowanych Semantycznie Wzorców Ruchów (Program SSWR)439
Rozdział 14. Funkcje wykonawcze i ich zaburzenia444
14.1. Uwagi wstępne445
14.1.1. Pojêcie funkcji wykonawczych446
14.1.2. Objawy zaburzeń funkcji wykonawczych u pacjentów po urazach mózgu447
14.1.3. Wpływ zaburzeń funkcji wykonawczych na życie codzienne448
14.1.4. Perseweracje450
14.2. Wybór Podejścia do oceny zaburzeń funkcji wykonawczych455
14.2.1. Podejście czasowe456
14.2.2. Podejście psychometryczne457
14.2.3. Podejście ukierunkowane na oczekiwane wyniki458
14.2.4. Podejście teoretyczne458
14.2.5. Rodzaje testów oceny funkcji wykonawczych462
14.2.6. Opis wybranych testów oceny funkcji wykonawczych463
14.3. Terapia funkcji wykonawczych472
14.3.1. Spontaniczna poprawa w zakresie zaburzeñ funkcji wykonawczych472
14.3.2. Założenia do programu rehabilitacji pacjentów z zaburzeniami funkcji wykonawczych474
14.3.3. Interwencje stosowane w terapii zaburzeń występujących na etapie tworzenia schematu działania475
14.3.4. Interwencje stosowane w terapii zaburzeń występujących na etapie aktywizacji intencji i realizacji schematu działania476
14.3.5. Interwencje stosowane w terapii zaburzeń występujących na etapie kontroli zachowania479
14.3.6. Dylematy w terapii zaburzeñ funkcji wykonawczych485
Piśmiennictwo490
Indeks nazwisk522
Indeks rzeczowy529

Przedmowa

wpostacicyfrokreślającychsilneisłabepunktywzachowaniupacjenta,lecz

równieżokreślenietegowęzła,czyfazywprzebieguprocesupoznawczego,gdzie

jestnajbardziejwyraŹnywpływpatologii.Wmodeludynamicznymognisko

uszkodzeniazakłócaprzedewszystkimprzejściezjednejfazyprocesudodrugiej,

asamprocesprzebiegapodobniejakfalewwodzie,czypolaenergetyczne.Po

identyfikacjifazy,wktórejwystępujezakłócenie,możnaopracowaćśrodkitera-

peutycznespecyficznedlazakłóconejfazy,czyteżfazypoprzedniej,wceluułatwia-

niaprzepływuprocesuprzezuszkodzonyodcinek.Wprzyszłościnależyoczekiwać

dalszegorozwojutechnikterapeutycznychopartychnateoriimikrogenetycznej,

właśnieodtakichbadaczyjakprof.Pąchalska,którzyposiadająwystarczającą

dozęnaukowejciekawości,wyobraŹniioryginalności,abyopracowaćpodstawy

kliniczneiteoretycznenterapiiprocesu”orazudokumentowaćjejskuteczność

wleczeniuróżnychzaburzeń.Stanowitoważny,długofalowycel.

Bezwzględujednaknadalekoidąceimplikacjeteoretycznetejksiążki,należy

wziąćpoduwagę,żejestonaprzeznaczonadlaklinicystówiprzyszłychklinicys-

tów,którzyjużpracują–lubbędąpracowaćpoukończeniustudiów–zkonkret-

nymipacjentami,którychnależybadać,ocenićileczyć.Balansowaniepomiędzy

konkretnymipotrzebamicodziennegożyciawklinicewrzeczywistymświecie

awrażliwościądlatejgłębszejrzeczywistości,którależyukrytawmózgachna-

szychpacjentów,nienależybynajmniejdozadańłatwych.Sądzączwyników

pracyklinicznej,któresammiałemokazjęobserwowaćjużkilkakrotnie,prof.

Pąchalskajesttaksamoskutecznawpracyklinicznej,jakwbudowieargumentacji

naukowej.Jestonazawszewpełniskoncentrowananapacjencie,zktórym

wdanejchwilipracuje,coczęstopozwalanaprzekształcenieprzypadkówpozornie

rutynowychwfascynującymateriałklinicznyowielkimznaczeniu.Cowięcej,

jestnadzwyczajskutecznawterapii,cosprawia,żewynikirehabilitacjipacjentów

częstoobalająogólnieprzyjętepoglądydotyczącetego,cojestiniejestmożliwe

douzyskaniaupacjentapouraziemózgu.Niewykluczone,oczywiście,żewnie-

którychprzypadkachchodziocechyosobowości,którychniesposób,niestety,

przekazaćinnymterapeutom,ajednakmożnamiećnadzieję,żedziękitejksiążce

autorkapotrafiwykształcićnastępnepokolenieterapeutów,bardziejniżdo-

tychczaswrażliwychnadynamicznycharakterprocesówmózgowych.

Wewszystkichswoichpracachprof.Pąchalskautrzymujewzorowąrówno-

wagęmetodjakościowychipsychometrycznych.Dziękizażartymsporom,które

toczyłysięprzezcałelatanatentemat,posiadamypewienstopieńkrytycyzmu

wstosunkudoczystoilościowychpomiarówopartychwyłącznienatestach

zachowaniapacjentówzuszkodzeniemmózgu,jednakwiększośćwysiłków

ukierunkowanychnaznalezieniealternatywnychmetodocenyspełzłajak

dotychczasnaniczym.Nieulegabowiemwątpliwości,żejakościowe,kazuistyczne

metodydająowielelepszywglądwistotęproblemówkonkretnegopacjenta,jak

równieżnajlepszymateriałdownikliwejanalizynaukowej.Jednakdostępne

metodyjakościowesązbytczęstotakpracochłonne,żesąnieprzydatnewpracy

klinicznejprzyobecnieobowiązującychograniczeniachczasuipersonelu.

Ponadto,abyuzyskaćdobrewyniki,potrzebnesątalentyprawdziwegomistrza.

Wobectegobezwzględunato,jakbardzostaramysięunikaćuproszczeńzwiąza-

nychzestandaryzowanymitestami,jednakwciążdonichpowracamy.Trudno

nawetsobiewyobrazić,żemożnasięichpozbyć.Całasztukapolegawięc

natym,jaksłusznieargumentujeprof.Pąchalska,abyskorzystaćztychtestów

Brak wyników

Neuropsychologia kliniczna. Urazy mózgu, t. 1

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra