Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
usystematyzowanecmentarzyska,coraczejskupiskagrobów.Dowczesnego
średniowieczaniebyłowłaściwienaterenieEuropycmentarzyposiadającychzorganizowany
charakter
9
.Choćarcheologowiewciążdokonująodkryćpradawnychcmentarzysk,
toichwłaściwaspecyfikaniejestostateczniepoznana.Najstarszygróbodnale-
zionynaziemiachpolskichznajdujesięwokolicySkierniewic(Jasławice)–jego
powstanieokreślasięnaokrespomiędzy6000rokiem,a4500rokiemp.n.e.
Pierwszy,charakteryzującysięokreślonąstrukturą,związanyzkonkretnąosadą
cmentarz,pochodzinatomiastzokresuśrodkowegoneolitu10.
Następująceposobiekulturywytwarzałyodmiennewizjeprzestrzenifune-
ralnych–zmarlichowanibyliwjamach,grobyprzyjmowałyformękamiennych,
czydrewnianychmegalitów.Zwłokigrzebanowzbiorowychmogiłach,lub
teżwindywidualnychgrobach.Wepocebrązuiżelazamiędzyinnymikultury
łużyckaipomorska,oczympiszeJacekWoźny,wytworzyływypełnioneur-
namicmentarzyska,ospójnymikonsekwentnymcharakterze.Wtymczasie
pojawiłsięzwyczajpaleniaciałigrzebaniaichnaspecjalnieprzygotowanych
cmentarzach,cookazałosięprzełomemwzwyczajachsepulkralnychorazsym-
bolicznymtraktowaniuobszarówpochówku
11
.Oto:Symboliczno‑wyobrażeniowy
aspektprzestrzeniwodniesieniudomiejscgrzebalnychprzybierabardziejkonkretnąpostać
12
.
Niemożnajednakjednoznaczniestwierdzić,czywokresietymrozwinąłsię
kultzmarłych,alezachowanepozostałościwskazują,żezwyczajeciałopalne
przyjęłyformęsystematycznychrytuałów
13
.JózefKostrzewskipodkreśla:
9S.Tanaś:Przestrzeńturystycznacmentarzy.Wstępdotanatoturystyki.Łódź2008,s.37.
10Por.J.Kolbuszewski:Cmentarześ,s.98–99.
11Por.J.Woźny:Symbolikaprzestrzenimiejscgrzebalnychwczasachciałopaleniazwłoknaziemiach
polskich(odśrodkowejepokibrązudośrodkowegookresulateńskiego).Bydgoszcz2000,s.59.
12Ibidem,s.21.
13PierwszyzzaproponowanychprzezJ.Kolbuszewskiegoetapówznajdujesięwkręguza-
interesowańprzedewszystkimarcheologów,wtymmiejscujegoszerszyopiszostaniepominięty.
24
