Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
KanonZagłady
RozważaniadeCerteau,dotyczącegłówniezastrzeżeńhistorykówwobec
kategoriifikcji,będącejdlaniego-wedleznanejmaksymy-nwypartyminnym
dyskursuhistoriograficznego”,dająsiętakżeodnieśćdopytaniaogranicekanonu
literaturyZagładyidopytańostatustakichformigatunków,którewjejobszarze
przynależądopisarstwapostmodernistycznegoidoliteraturypopularnej.Podej-
rzaneformyipraktykiliterackietegopierwszegonurtuoraznnieczyste”gatunki
literaturyużytkowejstanowiązreguływypartąiprzemilczanąpartmauditedys-
kursuliteraturoznawców,zwłaszczagdypodejmująoneopowieśćowydarzeniach
historycznychnaznaczonychtraumąimającychprzytymogromneznaczeniedla
tożsamościowychnarracjiukształtowanychwtokuhistoriiprzezkolejneodmiany
pamięcizbiorowej.Wyraźnarezerwawobectychdwóchrodzajówpisarstwaity-
powychdlanichform,widocznazwłaszczawśródtradycyjniezorientowanych
historykówliteratury,tłumaczysięnietylkopopularnościąznanychtezBerela
LangazesejuPrzedstawianiezła:etycznatreśćaliterackaforma3,traktujących
owyższościdyskursuhistoriograficznegonadfiguratywnym,aleteż-ibyć
możeprzedewszystkim-zpostawionymprzezniegopytaniemomoralnystatus
formyliterackiejorazzrozpowszechnionąwśródbadaczyskłonnościądopodej-
mowaniamoralistyczniezorientowanejlektury.Takakrytycznawobecnadmiaru
ntekstualności”postawanierzadkopociągazasobągotowośćdoautorytarnego
dekretowaniaostosownościiniestosownościposzczególnychliterackichtekstów,
ainterpretacjatekstułączysięwtychprzypadkachzosądzeniemfikcjonalności
iegzorcyzmowaniemjejnniesamowitego”nadmiaru.
Winterpretacyjnychdziałaniachzmierzającychdokrępowaniunekscesu”
literackościipacyfikowaniajejprzezetyczniezorientowanykomentarzwspól-
nymmianownikiemhistoriografiiihistorycznoliterackiejkrytykizdajesięobawa
przedzamazaniemdystrybucjiwobrębieekonomicznegopodziałunaprawdę
isimulacrumorazzrozumiaławkontekścienazistowskiegoludobójstwaniechęć
dozarzuceniawliterackiejprozieelementówhistorycznejreferencjalnościiodej-
ściaoddyskursuprawdy.NiebezpowoduBerelLang-podobniejakCynthia
Ozickorazwieluinnychuczestnikówdebaty-nawiązującwprzywołanymjuż
wcześniejesejubezpośredniodozałożycielskiegogestuPlatona,wyznaczałwtej
materiiwyraźnąliniędemarkacyjnąpodziału,ajegoobawyzwiązanezdomeną
fikcjijakopotencjalnąrywalkąhistorii,gotowąnaruszyćporządekprawdy,pocią-
gajązasobądystansującąrezerwęwobecdyskursufiguratywnegoimoralnyosąd
jegoewentualnychekscesówgodnyautoraPaństwa4.Ztegopowodudebatanad
nliteraturąHolokaustu”jakonjedynąwswoimrodzajuodpowiedziąnaunikalne
zdarzenie”5(AlvinH.Rosenfeld)wszczególniesilnysposóbuwikłanabyławdys-
3B.Lang:Przedstawianiezła:etycznatreśćaliterackaforma.Przeł.A.Ziębińska-Witek.
nLiteraturanaŚwiecie”2004,nr1-2.
4Tamże.
5A.H.Rosenfeld:TeProblematicsofHolocaustLiterature.In:ConfrontingtheHolocaust:
TeImpactofElieWiesel.Ed.byA.H.Rosenfeld,I.Greenberg.Bloomington1978,s.11.
