Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
bezpośredni,dbającychociągłośćprzekazuustnego,kultywowanego
przezkolejnepokoleniawobrębierodziny.
Jużw1986rokuJacekKolbuszewskipodkreślał,żejesttoważny
sygnałdlabadaczykulturyludowej
4
.Ówproceszanikanianiebył
jednakwynikiemwpełninaturalnychprzemianspołecznych.Na
terenachEuropyŚrodkowo-Wschodniejdawnetradycjeskutecznie
wyniszczyłprocessowietyzacji,wzamianwprowadzającobowiąz-
kowysocrealizm.Masowepieśnipracyzastąpiłyteśpiewaneod
wieków,awędrownilirnicyibandurzyści,którzypozwalalisobie
nawykonywaniesatyrycznychprzyśpiewekoStalinieilamentacje
ogłodziewlatachkolektywizacji,zostaliwymordowani.Jednaznaj-
tragiczniejszychtegotypuzbrodnimiałamiejscew1937roku,kiedy
podprzykrywką„festiwalowego”zjazduzgromadzononaUkrainie
ponad200niewidomychlirników,poczymzimąwywiezionoich
nastepitampozostawiono5.Zdrugiejstronyw„kulturzeZachodu
niezmiernieskurczyłasięizindywidualizowałasferarytualno-sym-
boliczna.Mówisięnawet,iż„żyjemyjedynienagruzachdawnego,
całościowegosensu,żebogatyobszarmitologiikulturystałsięwy-
łączniearchiwumpamięci”6.
Wkontekścieniniejszejpracyważnymjestrównieżfakt,żepostęp
cywilizacyjnyisekularyzacjadoprowadziłydoponownegozdzicze-
niaoswojonejprzezspołecznościtradycyjneśmierci7.Przeniesionoją
zdomówrodzinnychdodomówopiekiiszpitali,awrazzrozwojem
medycynyprzestałabyćkoniecznością,stałasięwyzwaniem8.Wna-
stępstwieprzesunięciaodpowiedzialnościzadobrąśmierćzrodziny
nainstytucjęzniknęłydawneobrzędy,awrazznimipieśnipustonocne
4J.Kolbuszewski,Polskapieśńpogrzebowa.Prolegomena,„Konteksty”1986,t.40,
s.50.
5
P.Dahlig,Śpiewacywędrowni,lirnicyiichrepertuarjakoodwzorowanieświata,
[w:]Muzykareligijna—międzyepokamiikulturami,t.I,red.K.TurekiB.Mika,Kato-
wice2008,s.15.
6W.Burszta,op.cit.,s.115.
7
A.Świeżyński,Wybraneelementymodeluśmierci„zdziczałej”,„StudiaPhilosophiae
Christianae”2001,nr37(1),s.162.
8A.Świeżyński,op.cit.,s.158-161.
9
AdamMickiewiczUniversityPress©2021
