Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Księżyc
Niepotrzebaksiążki,którapowie,żewartopatrzećnaKsiężycprzezteleskop.Zpewnościąjesttonajła-
twiejszadoznalezieniarzecznanocnymniebieiprawdopodobnienajbogatszadobadania.Alemożeto
byćjeszczebardziejsatysfakcjonujące,jeślimaszkilkapomysłównato,czegoszukać.
Zorientowaniesię
Przygotowaniegruntu
Księżycwmałymteleskopiejestbogatywdetale
izłożony.PoddużąmocąwDobsoniemożnasię
zgubićwgąszczukraterów,awszystkieobszary
mórzwydająsięzlewaćwjednącałość.Dlatego
pierwsząrzeczą,jakąnależyzrobić,jestzoriento-
waniesięwterenie.
OkrągłakrawędźKsiężycanazywanajestbrze-
giemtarczy.PonieważKsiężyczawszejestzwrócony
tąsamąstronąwkierunkuZiemi,kraterywpobliżu
granicyzawszepozostająwpobliżubrzegutarczy.
Księżycprzechodziprzezfazy,kiedyróżne
stronysąnazmianęoświetlaneprzezSłońce.Cała
tasekwencjatrwaokoło29ipółdnia,odczego
pochodzinaszepojęcienmiesiącaksiężycowego”
(moonth).Oznaczato,żezwyjątkiempełniKsię-
życaokrągłydysk,którywidzimy,zawszebędzie
miałjednączęśćwświetlesłonecznym,adrugą
wcieniu.Granicamiędzyczęściąoświetlonąsłoń-
cemaczęściąbędącąwcieniunazywanajestter-
minatorem.
Terminatorwyznaczagranicęmiędzydniem
anocąnaKsiężycu.Astronautastojącynatermina-
torzezobaczyłbySłońcewschodzącenadksięży-
cowymhoryzontem(jeśliKsiężycjestprzybywa-
jący;lubzachodzące,jeśliKsiężycjestubywający).
PonieważSłońcejestwtymczasietakniskona
horyzoncie,nawetnajniższewzgórzabędąrzu-
całydługie,dramatycznecienie.Mówimy,żetakie
wzgórzasąoświetlaneprzynniskimkąciepadania
słońca”.Dlategoterminatorjestzwykleszorstką,
poszarpanąlinią-wprzeciwieństwiedobrzegutar-
czy,którajestdośćokrągłaigładka.Tedługiecie-
niemajątendencjędowyolbrzymianianierówności
powierzchni.
Oznaczato,żeterminatorjestmiejscem,na
którenależypatrzećprzezteleskop,abydostrzec
widowiskowecechy.Małyteleskopniejestwsta-
niewyodrębnićnaKsiężycuobiektówmniejszych
niż5kmśrednicy,alewzdłużterminatorawzgórza
owysokościzaledwiekilkusetmetrówrzucającie-
nieodługościwielukilometrów,dziękiczemusą
dobrzewidocznewnaszychteleskopach.
Podstawowageografa(lunagrafa)
NapowierzchniKsiężycawidzimydwagłówne
rodzajeterenu:
WokółbrzegutarczyKsiężycaiwdużejczęści
napołudniuznajdujesięsurowy,górzystyteren.
Skaływtymobszarzemająbardzojasny,prawie
białykolor.Terentennazywanyjestwyżyną.
Kontrastująznimciemne,bardzopłaskie,nisko
położoneobszary,nazywanemorzami.Określenie
nmorze”,połaciniemare,opisuje,jakpierwsiobser-
watorzyzapomocąteleskopówinterpretowalite
płaskietereny.JedendużyobszarKsiężycawypeł-
nionytakimciemnymmateriałemmorzanosinazwę
OceanusProcellarum(OceanBurz).
NacałymKsiężycu,szczególnienawyżynach,
aleczasamirównieżwobszarachmorza,znajdują
sięliczneokrągłemisyzwanekraterami.Niektóre
znichwydająsiębardzookrągłe,takjakbypierwot-
niebyłybardzodużymikraterami-tedużeokrągłe
zagłębienianazywanesąbasenami.
