Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
poetyorazpatriotyzmwyrażanywjegowierszachprzyczyniłysięzcałąpew-
nościądokonsekwentnegowymazywanianazwiskaUjejskiegozeświadomo-
ścilwowskiegospołeczeństwawczasachpowojennychzmianpolitycznych
iustrojowych.Dobitnymirzeczowymtegodowodembyłalikwidacjapomni-
kaUjejskiegozcentralnegopunktumiasta,zeskwerunawprostMiejskiego
KasynaprzyulicyAkademickiej.Monumentwyrażającywdzięcznośćroda-
kówdlatwórcyChorału,odsłoniętyzichinicjatywy8grudnia1901roku11,
zniknąłzpanoramymiasta,dzieląclosylwowian-Polaków.Popiersiepoety
dłutalwowskiegorzeźbiarzaAntoniegoPopielazostałozdemontowaneprzez
radzieckiewładzeiprzewiezionew1950rokunanoweterenyPolski.Począt-
kowobyłoprzetrzymywanewskładnicywWilanowie12,ostatecznieznala-
złoswemiejscewSzczecinie.Decyzjaówczesnychpolskichwładzoprze-
wiezieniurzeźbydoSzczecina,gdziepodrugiejwojnieświatowejosiadło
wielukresowiaków,nastąpiłanieprzypadkowo-jaksugerujeJerzyT.Petrus
-alewkonsekwencjiwydarzeńpaździernikowychw1956roku13.Postument
ustawiononaniewielkimskwerze,naprzeciwkoBramyPortowej,wkońcu
grudnia1956roku,gdzieprzez50latstałwzapomnieniu,nieodgrywając
wżyciukulturalnymispołecznymmiastażadnejroli.Oficjalnegoodsłonięcia
pomnikadokonanodopiero9grudnia2006roku,w105.rocznicęuroczysto-
ścilwowskich14.
PisarstwoUjejskiegowyrażaświadomośćnarodowegoispołecznego
posłannictwapoety.Wdobiepowszechnegooczekiwanianacudwolności
wpolskimspołeczeństwieistniałozapotrzebowanienanowegowieszczana-
rodowego.Intymneodczuciapoetymusiałyzatemulecwyciszeniu.Poczucie
głębokiejspołecznejodpowiedzialnościdoprowadziłopoetędoutwierdzania
roli,jakąwcześniejwykreował-roliproroka,wizjoneraiwieszczanarodu.
Takiwięcjednostronnyobrazjegopoezji,utrwalanywliteraturzezwolisa-
megotwórcy,funkcjonowałprzezkolejnestulecie15.Powielulatachtegotypu
UjejskiostrokrytykowałWincentegoPola(zktórymwiązałagobliskaznajomość)zawyra-
żaniewswojejtwórczościapoteozysielskiegożyciasprzecznegozromantycznymiideałami
wolnościowymiPolakóworazAntoniegoEdwardaOdyńcazalojalnośćiugodowośćwobec
caraAleksandra.Pierwodrukilistów:nDziennikLiteracki”1860,nr34-48.WtomikuDla
Moskali(Lipsk1862)Ujejskioddajecześćoficeromrosyjskim,którzymieliodwagęsprzeci-
wićsięwładzycarskiej.Zbiorektenzostałskonfiskowanyprzezwładzeaustriackie,apoetę
skazanonakaręgrzywny.
11
UroczystośćodsłonięciapomnikaUjejskiegoposiadałaniezwyklepodniosłynastrój
istałasięmanifestacjąpolskości.J.T.Petrus,PomnikKornelaUjejskiegomiędzyLwowem
aSzczecinem,Kraków2007,s.110-119.
12
Tamże,s.97;M.Rózgazd.Ujejska,KornelUjejski.Wspomnienie(1823-1897),nGłosy
Podolan”2008,nr87,s.3.
13J.T.Petrus,PomnikKornelaUjejskiego…,s.98-99.
14Tamże,s.103.
15
OstylachodbiorutwórczościUjejskiegofunkcjonującychwlatachjemuwspółczesnych
zob.A.Bagłajewski,„Galicyjskiwieszcz”czy„tylkopoeta”?Zproblemówrecepcjitwórczości
9
