Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zasadadostępudozbiorówmuzealnychaichochrona
15
prawnymprzedewszystkimzabytkamiipodlegająochronie.Pojęcie„zbiory”zosta-
łowprowadzonenapodstawieustawyzdnia29czerwca2007r.ozmianieustawy
omuzeach13.Wkategoriitejmieszcząsięmuzealiaipozostałezgromadzoneobiek-
ty,wtymdepozyty(sensustricto)orazpozostałeprzechowywanewmuzeachzbiory.
Wdoktrynieuznajesię,żemuzealiastanowiąkwalifikowanągrupęzabytków,których
szczególnewłaściwościprzesądzająnietylkooichzachowaniu,aleprzedewszystkim
oichupowszechnianiu14.Tymsamymzachowanieichleżywinteresiespołecznymze
względunaposiadanewartości:historyczne,naukowebądźartystyczne.
Szczególnawartośćprzypisywanazbioromto„wartośćmuzealna”określana
przezJ.Pruszyńskiegojako„zrozumiałeiakceptowaneznaczenieprzedmiotów
jakomaterialnychkomponentówdziedzictwakulturyartystycznej,literackiej,na-
ukowejczytechnicznej”15.Towłaśniezewzględunateszczególnewłaściwościzbio-
rówpodlegająoneochronie,niemniejjednocześniepowinnybyćwykorzystywa-
nedladobrapublicznego,ponieważstanowiąnośniknarodowychiregionalnych
wartościoraztożsamościkulturowej.Rozwójipoznawaniedziedzictwakultury
wdanymregionieodbywasięgłówniepoprzezodwiedzanielokalnychzabytków,
zarównonieruchomych,jakitychzgromadzonychwmuzeach16.Zbiorymuzealne
przetrwaływregionachwłaśniedlatego,żemajądospełnieniaokreślonefunkcje
praktyczne,astanowiącelementyrozwojudziedzictwakulturyregionalnejpowin-
nybyćudostępnianespołecznie.Koniecznejestzatemznalezieniekompromisu
międzykonstytucyjnymobowiązkiempowszechnejdostępnościdodóbrkultury
irealizacjąustawowychzadańmuzeów,wszczególnościwzakresieumożliwienia
korzystaniazezbiorówiichpromocjiwregionach,azasadąochronydziedzictwa
kultury.Jednymzcelówtejochronyjestpozostawienieprzyszłympokoleniomjak
najobszerniejszegozbiorudóbrkulturywjaknajlepszymstanie17.Wpraktyceozna-
czato„wyważenie”racjitychkolidującychzesobązasadtak,abywkonkretnym
przypadkuosiągaćwskazywaneprzezniewartościwmożliwienajwyższymstopniu.
Celemmuzeum,zgodniezart.1ustawyomuzeach,jestgromadzenieitrwała
ochronadóbrnaturalnegoikulturalnegodziedzictwaludzkościocharakterzema-
terialnyminiematerialnym,informowanieowartościachitreściachgromadzonych
zbiorów,upowszechnianiepodstawowychwartościhistorii,naukiikulturypolskiej
orazświatowej,kształtowaniewrażliwościpoznawczejiestetycznejorazumożli-
wianiekorzystaniazezgromadzonychzbiorów.Udostępnianiezbiorówmuzealnych
13
Ustawazdnia29czerwca2007r.ozmianieustawyomuzeach(Dz.Uz2007r.,nr136,poz.956).
14
K.Zalasińska,Pojęciemuzealiówwprawieochronydziedzictwakultury,[w:]Prawomuzeów,red.
J.Włodarski,K.Zeidler,Warszawa2008,s.22inast.;inaczej:P
.Antoniak,Ustawaomuzeach.Komentarz,
Warszawa2012,s.130;zob.też:P
.Ogrodzki,Vademecumzabezpieczeniamuzeów,Warszawa2002,s.44.
15
J.Pruszyński,OchronazabytkówwPolsce.Geneza.Organizacja.Prawo,Warszawa1989,s.19.
16
K.Zeidler,Ochronadziedzictwakulturyaturystyka,czyliwposzukiwaniu„złotegośrodka”,„Folia
Turistica.Turystykaaprawo”2009,nr30,s.157-170.
17
K.Zeidler,Restytucjadóbrkulturyzestanowiskaflozofiprawa,Warszawa2011,s.200.
