Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8Wprowadzenie
ObiektembadawczymsąKatowice.Tomiastomaspecyficznycharakter,
ukształtowanypodwpływemzmieniającychsięczynnikówhistoryczno-poli-
tycznychispołeczno-gospodarczych.Powstałojakoniemieckiemiastoprze-
mysłowewpołowieXIXwieku.Wokresiegospodarkicentralniesterowanej
nabrałocechmiastasocjalistycznego.Współcześniezmierzawkierunkuprze-
kształceniasięwmiastonowoczesne-postindustrialneipostsocjalistyczne.
Zmiennycharaktermiastaodzwierciedlasięwjegoskomplikowanejstruk-
turzeprzestrzennej,którapodlegałaczęstymprzekształceniom.Systematycznie
zwiększałsięobszarmiasta-Katowicewyrosłyzniewielkiejwsiiwciągu
zaledwiestudziesięciulat(1865-1975)trzydziestopięciokrotniezwiększy-
łyswojąpowierzchnię,wchłaniającsąsiednieosady,powstałewróżnych
okresachimająceróżnągenezę,dziśbędąceintegralnączęściąkatowickich
dzielnic.Zmieniałysięczynnikirozwojumiasta,determinowaneprzezustrój
politycznyigospodarczyorazdominującefunkcje.Przezprawiecałyczas
istnieniaKatowic,zarównowokresie,kiedyznajdowałysiępodpanowaniem
niemieckim,jakipowłączeniuichwgranicePolski,azwłaszczawokresie
PRL-u,wpływnakształtmiastamiałrozwójprzemysłuciężkiego.Trans-
formacjaustrojowawymogłajednakreorganizacjętegosektoragospodarki
izmianęstrukturyfunkcjonalnejośrodka.WprzestrzeniKatowiczachodzi
sukcesjaorazrelokacjafunkcji,uwidaczniająsięrównieżzjawiskarewitalizacji
orazgentryfikacji.DziśKatowicepełniągłówniefunkcjeusługowe,awraz
zotaczającymjezespołemmiejskimaspirujądomianametropolii.
Wszystkieteprzekształceniaprzestrzenimiejskiejpozostawiłyposobie
śladwewspółczesnymobraziemiasta.Chcączrozumiećstanobecny,należy
więcprześledzićprzebiegewolucjijegoprzestrzeni,azatemprzeprowadzić
jejanalizęmorfologiczną.
Ukierunkowaniedyscyplinarneiteoretyczne
Publikacjalokujesięwśródopracowańzzakresumorfologiimiast,która
wsystemienaukgeograficznychwyodrębniłasięzgeografiimiast,będącej
subdyscyplinągeografiiosadnictwa,awsystemienaukomieścieznajdujesię
napograniczugeografiimiast,historiimiastihistoriiurbanistyki.Badania
przeprowadzonownurciemorfologiimiastwujęciuconzenowskim,opartym
napostulacie,żewbadaniachprzekształceństrukturyprzestrzennejmiasta
aspektmorfologicznyifunkcjonalnysązsobąściślepowiązaneinależy
rozważaćjełącznie.Przemianyprzestrzenimiejskiejrozpatrywanozatem
wujęciumorfologiczno-funkcjonalnym.
Morfologiamiast,zwanateżurbomorfologią,jestdefiniowanajakonauka
obudowiezewnętrznej(kształcieifizjonomiizabudowy)iwewnętrznej(roz-
planowaniu)organizmumiejskiegoorazogenezie(pochodzeniuiewolucji)
