Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
SławomirGawlasuczonyiczłowiek
teoretyczneimetodyczne”.Zagadnieniaświadomościnarodowej,atakże
tożsamościstanowejipaństwowejbędąodtądstaleobecnetakwtwórczości
naukowejSławomiraGawlasa,jakrównieżwJegorefleksjinadwspółczesnym
społeczeństwem.Jegouczniowiewiedzą,iżfascynujegonowożytnageneza
etosupolskiegointeligentaiżezamierzawydaćobszernestudiumnatentemat.
Zasadniczyfragmentdysertacjidoktorskiejpt.ŚwiadomośćnarodowaJana
Długoszazostałopublikowanyw1983r.wDStudiachŹródłoznawczych”.
Autoraszczególniezainteresowałakwestiastopniareprezentatywnościpoglądów
Długoszawodniesieniudotychgrupspołecznych,doktórychnależałzracji
swojegopochodzenia,wykształceniaipełnionychprzezsiebiefunkcji.Idąc
ślademJackaWiesiołowskiego,Jubilatumieściłdziejopisawgronieekspertów
królewskich.DopostaciJanaDługoszaiZbigniewaOleśnickiegoSławomir
Gawlasbędziejeszczekilkakrotniepowracaćjakoszczególniereprezentatyw-
nychdlaepoki,arównocześniewybitnieźródłotwórczych.Stałymibohaterami
JegorozprawsątakżedwajostatniPiastowienapolskimtronie–Władysław
ŁokietekiKazimierzWielki,jakkolwiekprzydomektegoostatniegoakceptuje
zrezerwą.WielenatomiastzrozumieniaJubilatmadlapostaciodsądzanejod
czciiwiaryprzezhistorykówpolskichwszystkichczasów,czyliJanaMuskaty,
biskupakrakowskiegoiprzywódcyopozycjiwobecpanowaniaWładysława
Łokietka,kujawskiegoksięciauznawanegoprzezwspółczesnychmuPolaków
zaprawegodziedzica(verusheres)orazpanaziemikrakowskiejipatrona
Kościołakrakowskiego.SławomirGawlaspostrzegaMuskatęjakoDczłowieka
uwikłanegowwielkieprocesy”,byzacytowaćokreśleniezartykułu,który
JubilatdedykowałAleksandrowiGieysztorowinajegoosiemdziesiąteurodziny.
Tewielkieprocesydziejowenależyuznaćzaprawdziwegobohateranaj-
znakomitszychrozprawnaukowychJubilata.FundamentalnąpozycjąwJego
dorobkujestbezwątpieniarozprawahabilitacyjnazatytułowanaOkształt
zjednoczonegoKrólestwa.Niemieckiewładztwoterytorialneagenezaspołecz-
no-ustrojowejodrębnościPolski,któraukazałasięw1996r.iwtymsamym
rokuzdobyłanagrodęClioIstopnia.Studiumtomożnaśmiałouznaćza
jednoznajważniejszychosiągnięćpolskiejmediewistykiostatnichdziesię-
cioleci.Osadzonawniezmiernieszerokimkontekściekomparatystycznym,
aprzytymgłębokosyntetycznarozprawazawierapróbęzasadniczejzmiany
paradygmatuwbadaniachnadustrojemspołecznymPolskipiastowskiejdo
początkuXIVw.SławomirGawlaswgruntownejpolemicezmodelemustroju
Dprawaksiążęcego”,któryuznałzanadmierniestatycznyizbytnioufundowany
nametodzieretrogresywnej,nakreśliłobraztransformacjipodstawprawno-
ustrojowychiekonomicznychPolskiXI–XIVw.wodniesieniudorealiów
RzeszyNiemieckiej.Długofalowarecepcjawzorcówprawnychistandardów
organizacyjnychztworzącychsięwRzeszywładztwterytorialnychpozwala
zdaniemJubilataznacznielepiejzrozumiećdynamikęprzeobrażeńcałejEuropy
