Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Teoriazachowańkonsumentawnaukachekonomicznych
tylkowpewnychdziedzinach,ponieważniedasięwygenerować100%efektywności
wkażdymaspekcie,nacozwróciłauwagętakżeM.Adamska[2008,s.98].Jednak
zachowania,któreniemaksymalizująużyteczności,niemogąbyćuważanezanie-
racjonalne,ponieważzachowaniesensownewymagatylkoracjonalnościkrańcowej,
anieracjonalnościcałkowitejwkażdymmomencieżycia.
G.S.Beckernatomiastzastosowałmodelracjonalnegowyborudoanalizyroz-
maitychzjawiskspołecznych,politycznych,ekonomicznych,prawnychietycznych.
WswojejpracyEkonomicznateoriazachowańludzkich[Becker1990,s.37-45]twier-
dzi,żekonsumentjestczłonkiemrodzinyiswojewyborybędzieuzależniałodwy-
borówinnychdomowników.Dlategoteżczęstojegozachowaniabędąaltruistyczne
ispontaniczne,decyzjebędąpodejmowanepodwpływemrefleksji,aracjonalność
będziewynikałazinteresurodziny,anietylkopojedynczegokonsumenta.Modelten
częstobędziecharakteryzowałzachowanieturysty,którywprecesjedecyzjizakupo-
wej,będzieuwzględniałzdania,potrzebyioczekiwaniaczłonkówrodzinyczyinnych
współtowarzyszypodróży.
InnybadaczD.C.North[1992,s.477-496]uważa,żerynekjestniepewnyiwy-
stępujenanimdużaanonimowośćpodmiotówwymiany,awprzypadkuniepewności
rozumowanieekonomiczneniemawiększejwartości.Ponadtotrudnojestzmierzyć
wartośćwszystkichproduktów,aprawaekonomiczneniedziałająwkażdychwarun-
kach,ztegopowodukonsumenciniemogąpostępowaćracjonalnie.Regułygryspo-
łeczeństwawyznaczająinstytucje,któreodgrywajądużąrolęwpodejmowaniudecyzji
przezkonsumenta.D.C.North[1993,s.7-34]twierdzi,żekonsumenci:„posiadają
prawidłoweteorie,dziękiktórymczyniąwybory,któreprowadządopożądanychefek-
tów.Defactojednakstoimywobliczuświatapełnegoniepewnościimodelementalne,
którekonstruujemy,abyzinterpretowaćświatwokółnasiktóreokreślająnaszewybory,
sąmodelamipochodzącymizsubiektywnychiprzeważniebardzoograniczonychdo-
świadczeń.Wkonsekwencjitoróżnedogmaty,mity,ideologieiideekształtowałyiwciąż
kształtująludzkiedziałania”.
Badaczeobserwujączachowanialudziwróżnychorganizacjach,próbowalidociec,
cosprawia,żerealnikonsumencipostępująinaczej,niżzalecajątoimmodeleracjo-
nalnościdoskonałej.ZdaniemK.Bolesta-Kukułka[2003,s.168]przyczynytakiego
stanumożnapodzielićnadwiekategorieczynników.Popierwszesątoczynnikipsy-
chologiczne,którepowodujązaburzeniaracjonalnościwynikającezemocjonalnych
ipoznawczychprzekształceń,jakimpodlegapotocznemyśleniekonsumenta,apo
drugiesątoczynnikiorganizacyjnewynikającezsamegocharakterugospodarstwa
domowego,którekonsumenciprowadzą.Ztegopowoduzachowaniakonsumentów
sąmocnozróżnicowanewzależnościodichcharakteru,osobowości,podejściado
ryzykaorazekonomicznychiśrodowiskowychuwarunkowań.
JeszczeinnepodejścieprezentująR.FrydmaniM.D.Goldberg[2009,s.37-48].
Opracowalioni
modelwiedzyniedoskonałej
.Ichzdaniemwewspółczesnymświecie
21
