Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Obecnośćesejuwliteraturzepolskiej(ujęciehistoryczne)
niejakwprzypadkuSikory)-zamiarwydobyciapodobieństwstruktu-
ralnychmiędzyprzypomnianymirozprawamioświeceniowymiaesejami
literackimi.Zwracającuwagęnato,żewymienionetekstyprzekraczały
właściwąpublicystycedoraźnośćizawieraływsobieodważnąreakcjęna
nniepokojeepoki”,spisanązgodniezdobrymiregułamiretoryki,Przy-
bylskistwierdzał:
WczasachKsięstwapowstaływięcconajmniejdwanowerodzaje
prozydyskursywnej.Zjawiłsięesejhistorycznyiesejliteracki.Nie-
bawemrodzajete,dziękizmianiesposobumyśleniaijęzyka,wpro-
zieMaurycegoMochnackiegoosiągnąszczytyrozwoju.Alenienależy
zapominać,ktoiwjakichokolicznościachpowołałjedożycia20.
Przybylski-czytelnikipisarz-lekceważyłusiłowaniagenologów,
dążącychdowyodrębnieniaesejuspośródinnych,pokrewnychformlite-
rackich.Kontynuującjegorozumowanie,możnazpowodzeniempoku-
sićsięozarysowanieparalelimiędzyesejemanaprzykładpoematem
dygresyjnym,jednymzkoronnychgatunkówdojrzałegoromantyzmu.
Trzebatylkopamiętaćoniebezpieczeństwiepomyleniakryteriówcią-
głościianalogii21,któreczyhananiecierpliwych,współczesnychkomen-
tatorówliteratury.
20R.Przybylski:Klasycyzmś,s.106.
21Przedwielujużlaty,w1961roku,wyraźnieopisałtozjawiskoIreneuszOpacki.
Zob.I.Opacki:Krzyżowaniesiępostacigatunkowychjakowyznacznikewolucjipoezji.
W:Problemyteoriiliteratury.Seria1:Pracezlat1947-1964.Wrocław-Warszawa-Kraków
1987,s.131-167;prwdr.:nPamiętnikLiteracki”1963,z.4.
