Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Omitach,przekłamaniachirekwirowanychdokumentach
21
kwerendęorazmonitywtejsprawie,skierowanedoAIPN,pozostałybezecha.
Dłuższeoczekiwanienaewentualnymateriałmijałosię,wmoimprzekonaniu,
zcelem,toteżświadomiepodjąłemdecyzjęoprzystąpieniudopracynadksiążką
bezmateriałówwytworzonychprzezsłużbyspecjalne.
WieleźródłowychinformacjidotyczącychdziałalnościDCzytelnika”uzyska-
łemwarchiwumwydawnictwa.OkreślenieDarchiwum”jestwtymprzypadku
zastosowanenieconawyrost,ponieważskładająsięnaniejedynieksięgipro-
tokołówposiedzeńRadNadzorczychiWalnychZgromadzeńSpółdzielni.
OgromnaspuściznaDCzytelnika”kilkalatpojegolikwidacji,wlatachpięćdzie-
siątych,zostałaoddanaDnaprzemiał”20.Wieledokumentów-bezcennychdla
odtworzeniadziejówtejinstytucji-przepadłonazawsze.Piszącymonografię
DCzytelnika”stajeprzednieladaproblemem:czytającwrozlicznychmemuarach
ojegopotędze,oswoistympaństwiewpaństwie,niemawłaściwiemożliwości
wiarygodnegopotwierdzeniatejopiniiwdokumentach.
Kończącomawianiearchiwaliówwykorzystanychprzypisaniuksiążki,wspo-
mniećchciałbymodokumentachpochodzącychzdwóchrosyjskicharchiwów
-CentralnegoPaństwowegoArchiwumLiteraturyiSztukiwMoskwie(CPALS)
(CentralnyjGosudarstwiennyjArchiwLitieraturyiIskusstwa)orazRosyjskiego
PaństwowegoArchiwumHistoriiSpołeczno-PolitycznejwMoskwie(RPAHSP)
(RossijskijGosudarstwiennyjArchiwSocyalno-PoliticzeskojIstorii).Chciałbym
zaznaczyć,żeniekorzystałemosobiściezzasobówtychinstytucji,ajedynie-
dziękiuprzejmościprof.JerzegoW
.Borejszy-uzyskałemwglądwuwierzytelnione
kopiedokumentów,jakiezgromadziłonwtrakciepracywrosyjskicharchiwach.
Zdecydowałemsięnawykorzystanietejdokumentacji,niecowbrewprzyjętym
zasadomrzemiosłahistorycznego,tylkodlatego,żejesttomateriałuzupełnia-
jący,przyktóregopomocymożnawkilkuprzypadkachdoprecyzowaćporu-
szanetuwątki.SkładająsięnańdokumentyzDkominternowskiej”teczkiJerzego
Borejszy(RPAHSP)orazzzespołuMariiMichajłownySzkapskiejiinnychosób
związanychzdziałalnościąautoraRewolucjiłagodnejnapolukulturalnym
(CPALS).
Kończącjuż,przytoczęjeszczejedenistotnypowóduzasadniającypodjęcie
tematu-świadomośćichęćprzedstawienianowegospojrzenianabiografię
JerzegoBorejszy,atakżenapolskąpolitykękulturalnąwlatach1944-1952.
Odmiennośćtawynikaćmaprzedewszystkimzuwarunkowańpokoleniowych
-żeposłużęsięsłowaminiemieckiegohistorykaipublicystySebastianaHaffnera,
któryzaobserwował,żewspołeczeństwachdemokratycznychpojawieniesię
nowegopokoleniamusiprzynieśćnowąinterpretacjęhistorii.DWprzeciwień-
stwiedoNiemiec-pisał-wAngliijestrzecząuznaną,żekażdanowagenera-
cjaprzedłożyćmusiswojąwłasnąwizjęprzeszłości.Dziejesiętakniedlatego,
żenowepokolenianaglewchodząwposiadaniewiedzyabsolutnej,nieznanej
dotądichpoprzednikom,leczdlatego,żenaszapłynnarzeczywistośćzakażdym
20Zob.S.Ziemba,Czasprzełomu.Wspomnieniadziennikarzazlat1944-1946,Kraków1976,
s.330.
