Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Omitach,przekłamaniachirekwirowanychdokumentach
19
nieoryginalnościmateriałuźródłowego,którydziałaczecipozostawiliposobie,
ztym,copozostałopoBorejszywarchiwumkompletowanymprzezjegosyna,
przynosiłoodpowiedźjednoznaczną15.PozostalidziałaczeDpostawieninaodcinku
kultury”niepozostawiliposobiewłaściwierozumianycharchiwówdomowych,
wprzypadkuBieńkowskiegoodwołaćsięmożnaniemalwyłączniedomaszy-
nopisówpracwcześniejogłoszonych,którezcałąpieczołowitościąprzechowuje
BibliotekaNarodowa.Wrodzinnychszufladachpozostałonaprawdęniewiele
-spójrzmy,conatematswegoojcapisaławostatnichlatachEwaKuryluk:jej
informacjesąskąpe,przesiąkniętemgłąniedopowiedzeńiswoistejmitologiza-
cji,awinyzatonieponosijedynieliterackaczyartystycznanaturacórkipierw-
szegoredaktoranaczelnegoDOdrodzenia”16.Jesteśmywzdecydowaniegorszej
sytuacjiniżchoćbyCzesi.Tampozostałowielepamiętnikówiosobistychmate-
riałówpowojennychdziałaczykulturalnych,np.Jir
ˇiegoPelikźnaczyZdenka
Mlynźr
ˇa.AleproblemtenniedotyczyjedyniehistoriografiiPolskiLudowej
ijestzdecydowanieszerszy.Przykładowo-biografiaAndrzejaStrugaraczej
będziedziśdaleceniekompletnabezmateriałówmasońskich,wsprawiebio-
grafiiWandyWasilewskiejrównieżniewielemożnazrobić,jeślizważysięna
trudnościzdostępemdoarchiwówrosyjskichilukiwjejarchiwachosobistych.
Totylkodwaprzypadki,alepodobneprzykładymożnamnożyć.Dużołatwiej,
jaksięokazuje,jestnapisaćmonografięcałychpokoleń,czegodowiedliJaff
Schatz17,anietakdawnoMarciShore18.Notabene,zastanawiającejest,że
tematytakistotneiciekawepodjęliautorzyzagraniczni.Czyuprawniatodo
wysuwaniajakichśdalekoidącychwniosków?Wydajesię,żetak,choćniemiej-
15Pewnymrozwiązaniemtejtrudnejdlahistorykasytuacjiokazałsięzasóbprywatnego
archiwumJerzegoW
.Borejszy,wktórymudałosięznaleźćsporąilośćDczytelnikowskiej”
dokumentacji.BeztychmateriałówpisanieoSpółdzielnizałożonejprzezJerzegoBorejszę
wydajesiędziśniemożliwe.TrudnoteżwyobrazićsobiepisanieosamymautorzeRewolucji
łagodnejbezzgromadzonejwtymarchiwumkorespondencjiiniedostępnychgdzieindziejdo-
kumentówosobistych,doktórychotrzymałemszerokidostęp.Archiwumtoskładasięzkilku
segmentówtematycznych,uporządkowanychprzezróżneosobywróżnychokresach.Najważ-
niejszyelementkolekcjitozpewnościąobszernakorespondencja,któraliczyponad1500listów
odidoBorejszy.Jesttonajwcześniejskatalogowanaczęśćzbioru,porządkowanaprzezsyna
prezesaDCzytelnika”.WokresiepóźniejszymporządkowaniemarchiwaliówzajmowałsięZbi-
gniewGregorczyk,pracującynadpublikacjąmateriałówźródłowychdotyczącychJerzegoBo-
rejszy.Wwynikujegodziałalnościzostałzebranyiskatalogowanyprzedewszystkimmateriał
prasowy,zpublicystykąautoraRewolucjiłagodnejnaczele.Wkońcu,ostatnisegmentkolekcji
JerzegoW
.Borejszystanowiąarchiwaliapartyjne,Dpostczytelnikowskie”,zbiórdokumentów
iwspomnieńStanisławaTazbiraorazzachowaneprzezAnnęBaranowskąmateriałypoDOd-
rodzeniu”,nadktórychuporządkowaniempracowałemprzezkilkamiesięcy,uzyskującwten
sposóbprzebogatymateriałsłużącyodpowiedzinapytania,którepostawiłemsobie,przystę-
pującdopisaniatejksiążki.
16Zob.E.Kuryluk,Goldi,Warszawa2004.
17J.Schatz,TheGeneration:TheriseandfallofthegenerationofJewishCommunistsinPoland,
Lund1989.
18M.Shore,Kawioripopiół.Życieiśmierćpokoleniaoczarowanychirozczarowanychmarksizmem,
przeł.M.Szuster,Warszawa2008.
