Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
teżwwynikuzewnętrznejingerencjiokreślonychinstytucji,podejmu-
jącychdecyzjedotyczącealokacjizasobów,równieżwodniesieniudo
tychsfer,którezasadniczoleżąpozazakresemdziałalnościgospodarczej.
Akceptacjamodelupierwszegowiążesięzprzyjęciemwieluzałożeńpo-
zwalającychnarekonstrukcjęprocesuwymianyrynkowej.Tymczasem
adekwatnośćmodeludrugiegoopierasięnazałożeniuozawodnościryn-
ków,przejawiającsięwpostaciposzukiwaniaalternatywnychwstosun-
kudonichinstytucji,umożliwiającychichskutecznezastąpienie.Wska-
zaniedwóchpodstawowychmodeliwymagawyjaśnieniaistniejących
pomiędzynimizależnościorazwskazania,jakakombinacjainstytucji
przynależącychdoobydwumodelibyłabykorzystnazpunktuwidzenia
optymalnegowykorzystaniazasobów.Odpowiedźnatakpostawione
pytaniebadawczedomagasięuwzględnieniadwóchstanowisk.Zgodnie
zpodejściemopisowym(deskryptywnym)możliwejestwskazanieczyn-
nikówwewnętrznychizewnętrznychdecydującychoinstytucjonalnej
charakterystycedanejdziałalności.Zgodniezpodejściemnormatywnym
(preskryptywnym)wymaganejestprzyjęciezestawuoceniwartości,sta-
nowiącychpunktwyjściadosformułowaniarekomendacji,dotyczących
optymalizacjistrukturyinstytucjonalnejwodniesieniudoprzyjętych
zmiennychinstytucjonalnych.
Obydwaprzedstawionewyżejpodejścia-deskryptywneorazpre-
skryptywne-wistotnysposóbwiążąsięzesobą.Wynikatozfaktu,że
dyrektywyprzyjmowanenagruncieekonomiiuznaćmożnazainstru-
mentalniezrelatywizowane.Relatywizacjaodnosisiędozbioruwartości
iocenprzyjmowanychwramachekonomiinormatywnej.Wodniesieniu
doomawianegoobszaruniezwykleistotnąkwestiąjestprzyjęcietakiego
zbioruoceniwartościwyrażonychwpostacidyrektywodnoszącychsię
dowskazania,jakawartośćwskalidziałaniaspołeczeństwapowinna
podlegaćmaksymalizacji.Wkontekściedziałalnościprawotwórczej
wramachprawoznawstwaekonomicznegoprzyjmujesię,żepożądaną
zmienną,którapowinnapodlegaćmaksymalizacji,stanowiefektywność,
wyrażającasięwpostacioptymalnegowykorzystaniazasobów.
Pojęcieefektywnościniejestjednakjednoznaczne.Wramacheko-
nomicznejanalizyprawazasadniczoprzyjmujesięjednoztrzechkryte-
riówefektywności:efektywnośćrozumianąwsensiePareta,efektywność
wrozumieniuKaldora-Hicksaalboefektywnośćjakomaksymalizację
dobrobytu,wznaczeniuzaproponowanymprzezR.A.Posnera.Problem
tworzeniaistosowaniaprawa,rozumianegojakoprocesprodukcyjny
wsensieekonomicznym,domagasięjednakprzyjęciaodmiennejmia-
17
