Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
4.Zadanieanalitycznychteoriiprawa
Takiesformułowaniezadaniaanalitycznejteoriiprawapozostajenadaldo-
syćtajemnicze,gdyżodwołujesiędoobciążonychbagażemfilozoficznym
określeńnnatura”inkonieczność”76.Ponadtosformułowanietonieodwołuje
siędopojęciaprawa,leczdojegonatury,pozostawiającniejasnymistatus
irolępojęciaprawawanalitycznejteoriiprawa.Należyprzytymzauważyć,
żeanalitycznateoriaprawazostajewtensposóbokreślonaprzezkryteria
jejsukcesu,anieprzezmetodę,którąstosuje77.Powstajezatempytanie,
dlaczegoteoriestawiającesobietakzdefiniowanezadanieokreślająsięjako
analityczne(choćsamRazmówiogeneraltheory,anieoteoriianalitycznej)
ianalizępojęciowąuznajązaswojąmetodę78.
Zagadnienierelacjipojęciapewnegoobiektudonaturytegoobiektupodejmuje
Raz79.Wedlezastosowanegoprzezniegometaforycznegookreślenia,pojęcia
tkwiąniejakopomiędzyświatem,któregoskładnikówsąpojęciami,asłowami
ifrazami,któretepojęciawyrażająiktóresąużywanedomówieniaotych
składnikachświata.Niektórzywiążąpojęciazeznaczeniemtychsłówifraz,inni
znaturąobiektów,którychsąpojęciami.Jakjużwspomniano,Hartodrzuca
utożsamieniepojęćzeznaczeniemsłówczyfraz.WedleRazaPojęcieprawa
Hartaoferujewyjaśnienienaturyprawa.DlaHartazatemniezachodziróżnica
międzywyjaśnieniempojęciaawyjaśnieniemnaturytego,czegopojęciemono
jest,gdyż-zdaniemRaza-HartutożsamiapojęcieCznaturąobiektu,którego
Cjestpojęciem.JaktwierdziRaz,całkowiteopanowaniepojęciasprowadzasię
dopełnejwiedzyowszystkichkoniecznychwłaściwościachobiektu,doktórego
topojęciesięodnosi.Wyjaśnieniepojęciaobejmujem.in.określeniewiedzy,
którejposiadanieprzesądzaocałkowitymopanowaniupojęcia,azatemwiedzy
76Powstajepytanie,czywyraznnatura”wtymokreśleniuniepowinienbyćtłumaczonyraczej
jakonistota”(essence).Wjęzykupolskimwyraztenmabowieminnekonotacjeniżwjęzyku
angielskim.Jednakżezuwaginato,żeodniesieniadonatureoflawpojawiająsięwjuryspru-
dencjianalitycznejbardzoczęsto,postanowiliśmyużywaćpolskiegowyrazunnatura”.
77TakexpliciteJ.Dickson,Evaluation...,s.20.
78Bayónzwracauwagęnacyrkularnośćzawartąwtakimokreśleniuzadaniateoriiprawa.Aby
zidentyfikowaćkoniecznewłaściwościprawa,musimywcześniejwiedzieć,cojest,aconiejest
prawem,atozkoleizależyodtego,którewłaściwościuznamyzakoniecznewłaściwościprawa
-J.C.Bayón,TheProvince...,s.8.RównieżJohnFinnissceptycznieodnosisiędotakpojętych
zadańteoriiprawa,pisząc:n(...)discussionsofwhatisconceptuallypossibleorimpossible,
oragainofwhatisorisnotconceptuallynecessary,arevirtuallyalwaysfruitless”-J.Finnis,
LawasFactandasReasonforAction:AResponsetoRobertAlexyonLaw’s“IdealDimension”,
TheAmericanJournalofJurisprudence2014,Vol.59,No.1,s.7.
79J.Raz,CanTherebe...,s.18in.Zob.takżeR.Alexy,OntheConceptandtheNatureofLaw,
RatioJuris2008,Vol.21,No.3,s.42.
39
