Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Teoriaprawamiędzyanalitycznościąaempirycznością
zjakkolwiekpojętymznaczeniemodpowiadającychimterminów,gdyż,
jakgłoszą,niewywodząswoichtwierdzeńwyłączniezeznaczeniawyrazu
nprawo”,azatemmusząprzyjąć,żejęzykoweznaczeniewyrazunprawo”
nieprzesądza(awkażdymrazie:nieprzesądzacałkowicie)otreścipojęcia
prawa66.Teorietezakładająwięc,żeanalizapojęciaprawaprzynosiwięcej
informacjiniżte,któresązawartewsamymznaczeniuwyrazunprawo”67.
Możnawzwiązkuztymprzypuszczać,żeteorieteujmująpojęciajakokate-
goriemyśloweporządkującerzeczywistość,choćoczywiścietakieujęcienie
możebyćuznanezawystarczającoprecyzyjne68.Możnazresztątwierdzić,
żeprzeprowadzenieanalizypojęciowejniewymagauprzedniegoudziele-
niaodpowiedzinapytanie,czymsąpojęcia,podobniejakdokonywanie
obliczeńarytmetycznychniewymagaudzieleniaodpowiedzinapytanie,
czymsąliczby69.
Możnazatemprzyjąć,żeanalityczneteorieprawanieujmująswojegozada-
niajakosformułowaniazdańanalitycznychoprawie,awzwiązkuztymnie
chcąbyćzaliczanedoteoriianalitycznychwrozumieniuapragmatycznym.
Teorieteswojąanalitycznośćrozumiejąwsensiepragamatycznym.Nacisk
musizostaćpołożonyraczejnametodyuzasadnianiatwierdzeń,aniena
66TimothyWilliamsonwyraźnierozróżnialinguisticturniconceptualturnwfilozofii,twierdząc,
żetendrugijestznacznieszerszy-T.Williamson,ThePhilosophy...,s.14.Innegozdaniajest
AndreiMarmor,który,powołującsięnaGilbertaRyle’a,utożsamiaanalizępojęciowązanalizą
językowąitwierdzi,żeniemażadnychpodstawdoodróżnieniapojęciaodznaczeniawyrazu
-A.Marmor,FarewelltoConceptualAnalysis(inJurisprudence)(w:)W.Waluchow,S.Scia-
raffa(eds.),PhilosophicalFoundationsoftheNatureofLaw,Oxford2013,s.211.Jaksądzimy,
poglądMarmorajestnietrafny(zob.niżej).JakpisząMagdalenaBalcerakJacksoniBrendan
BalcerakJackson:n(...)philosophersengagedinthearmchairinvestigationsofquestionssuch
aswhetherknowledgerequiresbelief,orwhetherfreedomiscompatiblewithdeterminism,
areinterestedinfindingoutaboutknowledgeandfreedomitself,andnot,evenimplicitlyabo-
ut«knowledge»or«freedom»”-M.BalcerakJackson,B.BalcerakJackson,Understanding...,
s.189.Zatemanalizapojęciowazmierzadopowiedzeniaczegośodesygnatachpojęć,anie
oznaczeniachwyrazów,którepojęciawyrażają.Analizaznaczeniowamożenajwyżejpomóc
wuzyskaniutakiejwiedzy.Dokwestiitejwrócimyjeszczewdalszychrozważaniach.
67Zob.T.Spaak,TheProblemabouttheNatureofLaw(w:)F.Svensson,R.Sliwinski(eds.),Fest-
chriftforErikCarlsson,Uppsala2011,s.272.
68Orozmaitychkoncepcjachpojęćzob.D.vonderPfordten,AboutConceptsinLaw(w:)J.C.Hage,
D.vonderPfordten(eds.),ConceptsinLaw,Dordrecht-Heidelberg-London-NewYork2009,
s.192in.
69TakJ.Kingsbury,J.McKeown-Green,Jackson’sArmchair:TheOnlyChairinTown?
(w:)D.Braddon-Mitchell,R.Nola(eds.),ConceptualAnalysisandPhilosophicalNaturalism,
Cambridge,Mass.-London2009,s.179.
36
