Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Teoriaprawamiędzyanalitycznościąaempirycznością
Rozróżnieniezdańanalitycznychisyntetycznychzostałopoddaneprzez
WillardaVanOrmanaQuine’apowszechnieznanejkrytyce28,któraznajduje
swojeclouwsłynnejmetaforze:
Wiedzanaszychojcówjesttkaninąutkanązezdań.Wnaszychrękachonasię
rozwijaizmienianadrodzemniejlubbardziejdowolnychiświadomychrewizji
iuzupełnień,naktórewpływamniejlubbardziejpośrednionieprzerwanyciąg
naszychdoznańzmysłowych.Jesttotkaninaszara,biorącaczerńodfaktów
ibielodkonwencji.Nieznajdujęjednakrzeczywistychpowodów,bymniemać,
żewniejnicicałkiemczarnelubteżcałkiembiałe29.
KonsekwencjąQuine’owskiejkrytykidogmatówempiryzmujestodrzucenie
dychotomiiteoriianalitycznychiempirycznych30.Nieistniejeżadnado-
menakoniecznychprawdanalitycznychapriori,któramiałabybyćpolem
badawczymteoriianalitycznych.Niesposóbjestprzeprowadzićdemarkacji
pomiędzytwierdzeniamiprawdziwymizuwaginaaposteriorycznedane
doświadczeniaatwierdzeniamiapriorycznymi,prawdziwymizuwagina
znaczenieużytychwnichwyrazów.Niejestprzytymoczywiste,czyQuine
przyjmujemocnerozumienieswojejtezy(nRozróżnieniezdańanalitycznych
isyntetycznychjestbezzasadne”),czyteżrozumieniesłabsze(nNiesposób
podaćzadowalającegokryteriumtegorozróżnienia,azatemfilozofiamoże
jeprzyjąćtylkojakoaktwiary”)31.
28W.V.O.Quine,Zpunktuwidzenialogiki.Esejelogiczno-filozoficzne,tłum.B.Stanosz,Warsza-
wa,1969,s.35in.KennethE.Himmawskazuje,żeniejestjasne,jakmocnajesttezaQuine’a.
Wjednejinterpretacjigłosiona,żerozróżnieniezdańanalitycznychisyntetycznychjestpozba-
wionepodstawimusizostaćporzucone.Wsłabszejzaśinterpretacjigłosionatylkoto,żenie
jesteśmywstaniepodaćrygorystycznegokryteriumtegorozróżnienia-K.E.Himma,Recon-
sideringaDogma:ConceptualAnalysis,theLinguisticNaturalisticTurn,andLegalPhilosophy
(w:)M.Freeman,R.Harrison(eds.),LawandPhilosophy:CurrentLegalIissuesVolume10,
Oxford2008,s.8.Należyjednaknadmienić,żemożnaspotkaćdobrzeuargumentowaneobro-
nyrozróżnienia:analityczne-syntetyczne;zob.np.G.Russell,TruthinVirtueofMeaning:
ADefenceoftheAnalytic/SyntheticDistiction,Oxford2008,s.30in.
29W.V.Quine,CarnapandLogicalTruth(w:)B.H.Kazemier,D.Vuysje(eds.),LogicandLan-
guage:StudiesDedicatedtoProfessorRudolfCarnapontheOccasionofHisSeventiethBirthday,
Dordrecht1962,s.61;B.Stanosz,Słowowstępne(w:)W.V.Quine,Zpunktuwidzenia...,s.XXI.
30Zob.szczegółoweomówieniehistoriizagadnieniaanalitycznościorazargumentówQuine’a
ijegooponentów-C.Juhl,E.Loomis,Analyticity,London-NewYork2010,passim.
31OróżnychmożliwychinterpretacjachtezyQuine’azob.H.P.Grice,P.F.Strawson,InDefense
ofaDogma,ThePhilosophicalReview1956,Vol.65,No.2,s.143.Zob.takżeP.A.Boghossian,
Analyticity(w:)B.Hale,C.Wright(eds.),ACompaniontothePhilosophyofLanguage,Oxford
1997,s.340.
24