Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
Jaksądzimy,zagadnieniatemającharakternietylkometodologiczny,ale
teżmetafilozoficzny.Poszczególnestanowiskawtymsporzeodróżniająsię
bowiemtakżetym,żeichadherenciodmienniepojmujązadaniaistatusfi-
lozofii,apoglądymetafilozoficzneistotnierzutująnakształtformułowanych
przeznichteoriiprawa.Tekontrowersjejednakrzadkoujawniane,ame-
tafilozoficznepoglądyteoretykówprawaczęstomusząbyćdopierorekon-
struowane.Jednymznaszychcelówjestwydobyciezagadnieńmetafilozo-
ficznychnapowierzchnięiukazaniezwiązkustanowiskmetafilozoficznych
zgłoszonymitezamiteoretycznoprawnymi.Kontrowersjetewpierwszym
rzędziedotycząlegitymacjianalizypojęciowejorazsposobujejuprawiania.
Uderzającejestprzytymto,żefilozofowieprawarzadkoodwołująsiędo
debattoczącychsięwobszarzewspółczesnejmetafizykianalitycznej,mimo
żezadawaneprzeznichpytaniawdużejmierze-jakpostaramysięwy-
kazać-pytaniamimetafizycznymi.
Rzeczjasna,międzywskazanymidychotomicznymiprzeciwstawieniami
zachodząróżnorakiezwiązki,polegającezwłaszczanatym,żeopowiedze-
niesięzaktórymśzestanowiskwjednymztychprzeciwstawieńprzesądza
ozajęciuokreślonegostanowiskalubwykluczainnestanowiskowktórymś
zpozostałych.Gdybyjednakzbudowaćmatrycęodzwierciedlającąwszyst-
kiemożliwekombinacjetychstanowisk,tozapewneniektórepolanatakiej
matrycypozostałybyniewypełnione,gdyżniektórymtakimkombinacjom
nieodpowiada(albonawet,zewzględówlogicznych,niemożeodpowiadać)
żadnafaktyczniegłoszonateoria.Naprzykładtrudnobyłobysobiewyobra-
zićteorięprawa,którabyłabyjednocześnieempirycznainormatywna(choć
oczywiścieprzyjęciepewnejteoriidotyczącejfaktycznegodziałaniaprawa
możewpływaćnakształtnormatywnejteoriiprawa).Ponadtowielewyróż-
nionychstanowiskposiadarozmaitewarianty,międzyktórymizachodzą
znaczneróżnice.Tytułemprzykładu:deskryptywnośćinormatywnośćteorii
prawa,jejempirycznośćianalityczność,czyteżjejuniwersalność,względnie
partykularnośćmożebyćrozumiananawieleróżnorodnychsposobów2.
Niektóreznichzostanąomówionewtejpracy.
2Zob.J.C.Bayón,TheProvinceofJurisprudenceUnderdetermined(w:)J.FerrerBeltrán,J.J.Mo-
reso,D.M.Papayannis(eds.),NeutralityandTheoryofLaw,Dordrecht2013,s.1-16.
10