Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.Jakiejestprzejścieodorientacjidorzeczywistychzachowań,jakiesą
społeczneczynnikisprzyjającepodejmowaniudanychzachowańbądź
blokująceje?
4.Jakajestrelacjapomiędzyorientacjamiiintencjamiczymotywami
podejmowanychzachowańindywidualnychzjednejstronyaichrze-
czywistymiefektamizdrugiej(przyczymefektytebadaćmożnatak
naindywidualnym,jakispołecznympoziomie)?
5.Jakiesą–najogólniejbiorąc–typymechanizmów,zapomocąktórych
systemspołecznymożewywieraćwpływisprawowaćkontrolęnadpo-
stępowaniemjednostek,skłaniającjedozachowańdladobrasystemu?
Spróbujmywstępniezarysowaćmożliweodpowiedzinaniektórezpo-
wyższychpytań.
Czymsązatem–popierwsze–warunkowaneindywidualneorienta-
cjewobecspołecznejrzeczywistości?Abstrahujemytuodbadanychnie-
kiedywpsychologiielementówwrodzonych,tzn.dziedziczonychgene-
tyczniepredyspozycjinp.doinnowacyjnościczyzachowawczości.Na-
wetjeżelipojawiająsiętusystematyczneróżniceindywidualne,toza-
kładaćmożna,iżsąonewzasadzieniezależneodspołecznejsytuacji
jednostek;socjologanatomiastnajbardziejinteresująswoistościgrupo-
webędącewynikiemoddziaływańśrodowiskowych.
Społeczno-kulturowemechanizmy,kształtującetakpostawywobec
konkretnychobiektów,jakicałeorientacjeindywidualne,podzielić
można–idączawzoremA.Kłoskowskiej(1973,s.260)–nadwie
podstawowekategorie.
Pierwszatokulturasymboliczna,awięcexplicitesformułowane
modele,normyorazocenyiprzekazysymboliczne,stanowiąceczęść
tradycjikulturowej.Mogąukładaćsięonewcałesystemy,ideologie
czyteżprototypyideologiczne,występującejużtowformiebardziej
usystematyzowanejirozbudowanejwprzekazachpisanych,jużtowfor-
miebardziejluźnejiswobodnejwtradycjiustnej,przekazywanejprzez
rodzicówiinneagendysocjalizacji.Kulturasymbolicznajestgłównym
źródłemwartości-ideałów.
Kategoriadrugaposiada,jakmówiKłoskowska,wpływsytuacyjny
naorientacjeindywidualne.Sątorzeczywistesytuacjespołeczne,które
napotykadanajednostka,przejawyfunkcjonowaniasystemu,któretwo-
rząjejbezpośredniedoświadczenieżyciowe.Terzeczywistesytuacje
kształtująwszystkiezwymienionychwyżejelementóworientacji.
18