Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
rzyszącymdziałaniomludzizwiązanych–przedewszystkim(choćnie
tylko)–zideologiąiwładzą.Jakkolwiekpraktykiwywieraniawpływuna
odbiorcówistniejąodzaraniadziejów,toterminjeokreślającypowstał
stosunkowoniedawno.Pierwszyrazwsposóbudokumentowanysłowa
npropaganda”użyłpapieżGrzegorzXV(głowakościołakatolickiegood
9lutego1612do8lipca1623r.),kiedypowołałinstytucjępodnazwąSa-
craCongregatiodePropagandaFide38(KongregacjaKrzewieniaWiary)39.
Jejnadrzędnycelkoncentrowałsięnakrzewieniuwiarykatolickiejna
innychkontynentach.Wnazwienowoustanowionejprzezpapieżain-
stytucjipojawiasięrzeczowniknpropaganda”
.Terminwywodzisięzła-
ciny40,wdosłownymtłumaczeniuoznaczanszerzyć,krzewić,rozwijać
czyrozciągać”41.Samosłowonpropaganda”wświadomościspołecznej
nastałeutrwaliłosiędopieropozakończeniuIIwojnyświatowej.Przy-
brałonegatywnekonotacjezewzględunapraktykiocharakterzetotali-
tarnym42.Wpóźniejszychlatachzastępowanojetakimiokreśleniami,jak:
komunikowaniepolityczneczymarketingpolityczny43.
omyoftheMassMedia,VintageBooks,London1988;N.Chomsky,MediaControl:Te
SpectacularAchievementsofPropaganda,SevenStoriesPress,NewYork2008.
38SzymanekK.,Sztukaargumentacji.Słownikterminologiczny,WydawnictwoNa-
ukowePWN,Warszawa2005,s.249.Wpodobnysposóbetymologiępojęciapropa-
gandyobjaśniaWaleryPisarek.Por.Słownikterminologiimedialnej,podred.Pisarka
W.,TAiWPNUniversitas,Kraków2006,s.164.
39MirekF.,Zaryssocjologii,TowarzystwoNaukoweKUL,Lublin1948,s.335.
40KopalińskiW.,Słownikwyrazówobcychizwrotówobcojęzycznychzalmanachem,
OficynaWydawniczaRYTM,Warszawa2007,s.466.
41Źródłoterminupropagandawskazujenarzeczowniki:propago-inis,czylisadzon-
ka,rozsadalatorośli,atakżepropagator-oris,czylisiewca,krzewiciel.Więcej[w:]Pro-
pagandaiindoktrynacjasocjalizmuwNiemczech1919-1945:Studiumorganizacji,treści,
metoditechnikmasowegooddziaływania,Warszawa1999,s.19.
42SęczykW.,Marzec68.wpublicystycePRL.Studiumzdziejówpropagandy,Wał-
brzych2009,s.13.
43Pośródrozmaitychkonceptualizacjipropagandyniewszystkiejednakpod-
kreślajątylkojejnegatywneoblicze.PrzykładowopionierzywspółczesnegoPublic
Realtionsmówićbędąonnegatywnej”inpozytywnej”propagandzie.Propaganda
pociągazasobągroźbęnadużycia,niemniejjawisięrównieżjakoninżynieriazgo-
dy”
,mieszczącasięwsamymcentrumprocesudemokratycznego.(Por.BernaysL.E.,
Propaganda,Brooklyn,NY:IgPublishing,2004).Wroku1928amerykańskiautor
pisał:Świadomaiinteligentnamanipulacjazorganizowanyminawykamiiopiniemas
sąważnymelementemwspołeczeństwiedemokratycznym.Ci,którzymanipulujątym
22
