Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
2.Własnościfzyczneimechaniczneośrodkówskalnych
2.4.Łupliwość
Łupliwośćjesttopodatnośćminerałównapękanielubpodziałwzdłuż
określonychpłaszczyznkrystalograficznychpodwpływemdziałających
naniesiłstatycznychidynamicznychalbonazmianyobjętościpowstałe
wskutekróżnictemperatur.Liczbakierunkówłupliwościorazkątów,które
onetworzą,jestzmienna,alestaładlategosamegorodzajuminerału.Na
rysunku2.4.1przedstawionorodzajełupliwościwzależnościodgładkości
płaszczyznłupliwości.Minerałyniewykazującełupliwościpękająwzdłuż
nierównychpowierzchnipęknięćzwanychprzełamem[7,11,35,36].
Rys.2.4.1.Rodzajełupliwości
2.5.Odkształceniamechaniczne
Podwpływemdziałaniasiłymechanicznejminerałulecmożeróżnymod-
kształceniommechanicznym,czyliodkształceniusprężystemu,plastycz-
nemulubrozkruszeniu.Odkształceniesprężystecharakteryzujesiętym,że
siećkrystalicznaulegadeformacjiwcałości,ależadenatomniezmienia
swegopołożeniawpłaszczyźniesieciowej,copozwalanapowrótsieci
dojejpierwotnegopołożeniapousunięciudziałającejsiły.Odkształce-
nieplastycznejestwtedy,gdynastępujedeformacja,którajestzwiązana
znieodwracalnymizmianamisiecikrystalicznej.Głównymmechanizmem
odkształceniaplastycznegojestpoślizg.Polegaonnaprzesunięciuele-
mentówstrukturalnych(jonów,atomów)leżącychwjednejpłaszczyźnie
sieciowejwzględemjonówlubatomówsąsiedniejpłaszczyznysieciowej,
zwanejpłaszczyznąpoślizgu.Rozkruszenieminerałujestnajczęstsząfor-
mąniszczeniajegostruktury.Zaminerałykrucheuważasięte,któreprzy
użyciusiłyrozpadająsiębezwykazaniauprzednioodkształceńsprężystych
lubplastycznych[11,17,30,36].Dodatkowominerałykruchecharakte-
ryzująsiętym,żepodziałaniusiłyniszczącejichobjętośćjestznacznie
większawstosunkudostanuprzeddziałaniemtejsiły(przedurabianiem).
