Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JĘZYKOWYOBRAZOJCZYZNYWPOEZJIILISTACHMARIIKONOPNICKIEJ|19
Zpewnościąistotnymczynnikiemwyznaczającymdodatkoweaspektyopisu
byłotutajzarównoodniesieniedokonkretnejojczyzny,czyliPolskiwrealnej
sytuacjispołeczno-politycznej,wktórejwówczasznajdowałsięnaszkraj,jak
i-przedewszystkim-pozycjispołecznej,talentu,umiejętnościpoetyckiego
obrazowaniaorazindywidualnychdoświadczeńpoetki.Ciekawąkwestiąjest
takżeobraznaroduiojczyznyukazywanyzpunktuwidzeniapodmiotulirycz-
negoorazzperspektywyM.Konopnickiej,np.jejwypowiedzinatematkraju
irodakówzapisanewlistachpisarkidoprzyjaciół,choćbydoJózefaIgnacego
Kraszewskiego,StanisławaKrzemińskiegoczyTeofilaLenartowicza,doktórych
będęsięrównieżodwoływać,byukazanyobrazojczyznybyłbardziejwiarygodny
ibogatszy.
Materiałpoddanyanaliziejęzykowejstanowiok.45tekstówpoetyckich,
wśródktórychznajdujesięlirykapatriotyczno-obywatelska,agitacyjno-poli-
tyczna,refleksyjno-filozoficznaiautotematyczna.Wszystkietekstybezpośrednio
lubpośrednionawiązujądoojczyznylubpolskiegonarodu,przyczymtrzeba
podkreślić,żezgromadzonyzestawstanowijedyniereprezentacyjnywyimek
zniezwyklebogatejpatriotycznejtwórczościpoetyckiejpisarki.
Wprzywołanychwierszachpojawiasiędefinicyjnywskaźnikojczyzny:miej-
sce-Gdziemujrzałsłońce(CO)
14
,Ojczyznamoja-totaziemiadroga(CO),dale-
kastrona(TMK)orazwielesynonimówmetaforyczniejąokreślającychzpunktu
widzeniazwiązkówrodzinnychipoczuciaemocjonalnejprzynależności,np.mój
kraj(TMK),Polska-ziemia-rodzicielka(NJT),sierocegniazdo(MM).Typo-
wajestczęstapersonifikacjazawartazwłaszczawapostrofach:OPolsko-matko
(NJT),OPolskomoja,Ojczyznomoja,ziemio,Polsko(AP).Ostatnieprzykłady
pochodzązutworuAve,Patria!będącegoswoistymmonologiempodmiotu
lirycznegoskierowanymdoOjczyzny.Tekstprzyjmujeformęmodlitwy(bądź
błogosławiona,błogosławięCiebie-AP)ijednocześniepodziękowania.Pełne
ekspresjistrofypodkreślająemocjonalnystosunekpodmiotulirycznegodoswo-
jegorodzinnegokraju,wprowadzająteżaspektwiaryczęstopojawiającysię
wpoezjiKonopnickiej(Bóg,ukazywanychoćbypodpostaciąsymboli:pacierz
ichrzestorazopłatek-wiatykuśmiertelnyopłatek-NJT
15
).Wiarajestjedną
zcząstekOjczyzny(NJT)-oboktakich,jak:języknaszstary(NJT)lpolskamowa
14Zewzględunadużenagromadzeniecytatówwtekściezastosowanoskrótyoznaczająceichźró-
dła.Wykazskrótówprzywoływanychutworówznajdujesięnakońcuartykułu.
15Wiatyk(łac.viaticum‘zapasynadrogę’;via‘droga’)-wchrześcijaństwiepraktykowanaodsta-
rożytnościKomuniaŚwiętachorychwniebezpieczeństwieśmierci,traktowanajakopokarm(pro-
wiant)nadrogędowieczności,por.wiatyk,https:llencyklopedia.pwn.pllhaslolwiatyk;3995344
[dostęp:17.08.2022];http:llwysokikosciol.archidiecezja.wroc.pllindex.phplchorzy-odwiedzinyl73-
sakramenty-dla-umierajacych[dostęp:17.08.2022];http:llbernardyni-alwernia.pllwp-contentl
uploadsl2014l04lchory1.pdf[dostęp:17.08.2022].
