Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.ZASADYPODSTAWOWE
Zasada#5:Handelprzynosizyski
Dlaczegowybory,którychdokonuję,wpływająnawybory,którychdokonujeszty?Rodzi-
namogłabyspróbowaćzadbaćowszystkieswojepotrzeby–uprawiaćwłasnejedzenie,
szyćwłasneubrania,zapewniaćsobierozrywkę,pisaćwłasnepodręcznikidoekonomii.
Aletakieżyciebyłobybardzotrudne.
Kluczemdoznaczniewyższegostandardużyciadlakażdegojesthandel,wramach
którejludziedzieląsięzadaniami:każdyznichdostarczatowarlubusługę,którychinni
ludziechcąwzamianzatowaryiusługi,którychzkoleionpotrzebuje.
Powodem,dlaktóregomamygospodarkę–aniewielesamowystarczalnychjedno-
stek–jestto,żeistniejąkorzyścizhandlu:dzielączadaniaiwymieniającsięnimi,dwie
osoby(lub6miliardówosób)mogąuzyskaćwięcejtego,czegochcą,niżmogłybyuzy-
skać,będącsamowystarczalne.Toprowadzinasdonaszejpiątejzasady:
Handelprzynosizyski.
Zyskizhandluwynikajązpodziałuzadań,któryekonomiścinazywająspecjalizacją
–chodziosytuację,wktórejróżneosobyangażująsięwróżnezadania,specjalizującsię
wtych,którenajlepiejwykonują.Zaletyspecjalizacjiiwynikającezniejzyskizhandlu
byłypunktemwyjściarozważańAdamaSmithawksiążcez1776r.Badanianadnaturą
iprzyczynamibogactwanarodów,którąwieluuważazapoczątekekonomiijakodyscypli-
nynaukowej.
Smithzaczynaswojąksiążkęodopisuosiemnastowiecznegozakładu,wktórympro-
dukowanoszpilki.Opisuje,żeżadenz10pracownikówniezajmowałsięprodukcjąszpil-
kiodpoczątkudokońca–zamiasttegokażdyznichspecjalizowałsięwjednymzwielu
etapówtejprodukcji:
Jedenrobotnikwyciągadrut,drugigoprostuje,trzecitnie,czwartyzaostrza,piatyszlifujeko-
niecdlaosadzeniagłówki;byzrobićgłówkępotrzebnesądwielubtrzyoddzielneczynności.
Odrębnąpracąjestnałożyćją,innąjeszczepobielićszpilki;oddzielnymnawetzajęciemjest
wetknąćszpilkiwpapier;wtensposóbważnerzemiosłowyrobuszpilekjestpodzielonenablisko
18odrębnychczynności(…)Owedziesięćosóbmogłowięcwyprodukowaćwspólnieponad
48000szpilekdziennie.Ponieważkażdaznichrobiładziesiątączęśćowych48000szpilek,
przetomożnauważać,żewyrabiała4800szpilekdziennie.Gdybynatomiastkażdaztychosób
pracowałaoddzielnieisamodzielnieiniebyłauprzedniowyszkolonawtejspecjalnejpracy,to
zpewnościążadnaznichniezrobiłabydwudziestu,amożenawetijednejszpilkinadzień2.
Tasamazasadaodnosisiędotego,wjakisposóbludziedzieląmiędzysiebiezada-
niaihandel(wymianę)wramachsystemugospodarczego.Gospodarkajakocałośćmoże
produkowaćwięcej,kiedykażdaosobaspecjalizujesięwkonkretnymzadaniuidzielisię
nimzinnymi.
2A.Smith,Badanianadnaturąiprzyczynamibogactwanarodów,przeł.StefanWolff,OswaldEinfeld,
ZdzisławSadowski,WNPWN,Warszawa2007.
23
