Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Nowypoczątek
47
którejztychmetodnależyużyć.Mogąjednakpowiedziećcośnatemat
społecznychigospodarczychkonsekwencjiinflacjipieniądzapapierowego
orazjejpolitycznegoznaczenia.Sugerował,żeinflacjajestzeswojejnatu-
ryniedemokratyczna:
Rządzawszeczujesięprzymuszonydostosowaniarozwiązańin-
flacyjnych,gdyniejestwstaniewyemitowaćobligacjiinieśmie
podwyższyćpodatków,obawiającsięgrożącejmuutratypoparcia,
jeślizbytszybkoujawniąsięfinansoweiogólnogospodarczekonse-
kwencjejegodziałań.Dlategoteżinflacjastajesięjednymznajważ-
niejszychpsychologicznychinstrumentówpolitykigospodarczej,
służącychmaskowaniujejskutków.Wtymsensiemożnanazwać
inflacjęnarzędziempolitykiantydemokratycznej,gdyżprzezzmyle-
nieopiniipublicznejpozwalaonapodtrzymaćsystemrządów,który
niemógłbyliczyćnapoparciespołeczne,gdybywszystkiesprawy
jasnoprzedstawiono.100
Misesodkryłtunanowoto,oczympisałjużczternastowiecznyscho-
lastykMikołajzOresme,autorpierwszegotraktatuopieniądzu.Wskazy-
wałon,żepsuciemonety(inflacjonistycznatechnikajegoczasów)służyło
wzbogaceniuwładcówkosztempoddanych.Tymsposobemksiążętaprze-
mienialisięzkrólówwtyranów:
Uważam,żegłównymiostatecznympowodem,dlaktóregowładca
dążydokontrolinadbiciemmonetyjestzysk,jakimożeztegoczer-
pać[ł]iktóryzkoniecznościjestrównystracieponiesionejprzez
społeczeństwo.JakmówiArystoteles,szkodzeniespołeczeństwu
przezwładcęjestniesprawiedliwościąidziałaniemtyrana,anie
króla.[ł]Tymsamymwładcamożewkońcuprzywłaszczyćsobie
niemalwszystkiepieniądzeibogactwaswoichpoddanychiuczy-
nićsobieznichniewolników.Byłabytotyrania–wistocietyrania
prawdziwaiabsolutna,jakopisująjąfilozofowieijakąznamyzhi-
storiistarożytnej.101
100
Ibidem,s.32.
101
MikołajOresme,Traktatopoczątku,naturze,funkcjonowaniuizmienianiupie-
niądza,tłum.AleksandraWatrakiewicz,WydziałPolonistykiUniwersytetuWarszaw-
skiego,Warszawa2018[ok.1355].
