Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Longobardowie.Ostatnizwielkiejwędrówkiludów.V–VIIIwiek
Polskanaukahistorycznaniemożesięposzczycićnwłasną”monografiądziejów
Longobardówwewłaściwymsłowategoznaczeniu2,aprzedrokiem1980możemy
wymienićtylkodwiewiększeiwartościowerozprawydotyczącepewnychfragmen-
tówichdziejów3.Obieukazałysięwlatachdwudziestychubiegłegostulecia:pierw-
sząznichjestpracaStanisławaArnoldaStosunekLongobardówdoRzymianweWło-
szechpółnocnychwokresieinwazjinatleuposażeniaklasztoruśw.KolumbanawBobbio
ww.VII–X(1924),drugązaśbardziejzwięzłestudiumTadeuszaManteufflaSto-
sunkipolitycznefrankońsko-włoskieww.VI(1927).Obieniestraciłydodziśwarto-
ścipoznawczej,zewzględujednaknabarieręjęzykową–zwykłąbolączkęprac
polskojęzycznych–niezdołałyprzebićsiędonaukiświatowej.Zaprzełomwpol-
skichbadaniachnadLongobardamiiItaliąlongobardzkąwolnouważaćopubliko-
wanąw1980r.(wramachwielotomowejseriinKulturaEuropywczesnośrednio-
wiecznej”,z.10)pracęzbiorowąpodredakcjąEleonoryTabaczyńskiejItalia,której
poszczególneczęściskładowezostałynapisaneprzezEleonoręiStanisławaTaba-
czyńskich(ZaryskulturyLongobardów.Studiumarcheologiczne),KarolaModzelew-
skiego(Społeczeństwoigospodarka),AndrzejaGuryna(Kulturaduchowa),Krystynę
Józefowiczównę(Kulturaartystycznanaprzełomieantykuiwczesnegośredniowiecza);
całościdopełniaartykułwłoskiegouczonegoPaolaDeloguWczesneśredniowiecze
jakoproblemhistoriografiiwłoskiej.Niemalwszystkieonereprezentowaływysokipo-
ziomnaukowy,oilejednakartykułTabaczyńskich,wktórymmogłyzostaćuwzględ-
nionem.in.rezultatyprowadzonychodpoczątkulatsześćdziesiątychpolsko-wło-
skichbadańarcheologicznychnakilkustanowiskachwItalii(głównienawyspie
TorcellokołoWenecjiiwCastelseprio)4,jakoopartyprzedewszystkimnaźródłach
archeologicznych,znaturyrzeczywwiększymstopniumusiałbyobecniezostać
uzupełniony,częściowotakżezmodyfikowany,rezultatamipóźniejszychbadań(co
nieoznaczabynajmniej,żeiobecniepozbawionyjestwartości),otylestudium
Modzelewskiegopozostajedotądnajpoważniejsząinajbardziejgruntowną,opartą
2Zwięzłyzarysw:J.Strzelczyk,ZapomnianenarodyEuropy,Wrocławiin.2006,s.118–158,bi-
bliogr.:s.305–307;jeszczebardziejzwięzłyiograniczonydookresuprzedinwazjąnaItalię:M.Mą-
czyńska,Wędrówkiludów.HistorianiespokojnejepokiIViVw.,Warszawa–Kraków1996,s.233–244,
wyd.2w:tejże,Światłozpopiołu.WędrówkiludówwEuropiewIViVw.,Warszawa2013,s.235–244.
Aototytuływybranychobszerniejszychpolskichpracdotyczącychludówpozostającychwbliższych
kontaktachzLongobardami:J.Strzelczyk,Goci–rzeczywistośćilegenda,Warszawa1984;A.Kokow-
ski,GociodSkandzydoCampiGothorum(odSkandynawiidoPółwyspuIberyjskiego),Warszawa2007;
M.Pandura,Ardaricigladius.HistoriakrólestwaGepidów(454–567),nSlaviaAntiqua”45(2004),s.55–
–88;W
.Szymański,Awarzy,w:W
.Szymański,E.Dąbrowska,Awarzy,Węgrzy,Wrocław1979,s.7–131.
3MożewartojednakzwrócićuwagęnawcześniejszetreściweartykułyencyklopedyczneoLon-
gobardachpióraFryderykaHenrykaLewestamawEncyklopediiPowszechnej[Orgelbranda],t.17,
Warszawa1864,s.278–280,azwłaszczaSt.KohnawWielkiejEncyklopediiPowszechnejIlustrowanej,
seriaI,t.43–44,Warszawa1910,s.735–740.
4Otychbadaniachzob.m.in.:W
.Hensel,E.iS.Tabaczyńscy,Polsko-włoskiebadanianadpo-
czątkamiWenecji,nArcheologiaPolski”10(1965),s.600–654;W
.Hensel,S.Tabaczyński,Archeolo-
giamedioevalepolaccainItalia,Wrocławiin.1981;Torcello.Nuovericerchearcheologiche,red.L.Lecie-
jewicz,Roma2000.
