Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Longobardowie.Ostatnizwielkiejwędrówkiludów.V–VIIIwiek
barbarzyńcówwgraniceImperium.Mimotychwszystkichograniczeń(najwięk-
szymbodajjestfragmentaryczność)świadectwaautorówantycznychmająnieza-
przeczalnewalory:sąnaogółznaczniewcześniejszeodmomentuspisaniatradycji
rodzimych,dotycząwięcwczesnychfazdziejówdanegoludu,orazwzględnieneu-
tralne,cowyrażasięjednakowymlubzbliżonym,coprawda–jakwspomniałem–
przeważnienegatywnym,stosunkiemdoróżnychludówbarbarzyńskich.Imdalej
danyludzamieszkiwałodgranicImperium,tymmniejwRzymieonimwiedziano,
zresztątymmniejsięnimteżinteresowano.Zważywszyteokoliczności,trudnosię
oprzećpodziwowidlatruduiosiągnięćtychautorówantycznych,którzyzdecydo-
walisięprzypatrywaćobcymludomionichpisać.
Cechychoćbywzględnejbezstronnościniemająnatomiastdziełaautorówspi-
sującychlosyitradycjęludówkonkurujących.Gdybybezkrytyczniepoprzestaćna
ichopiniach,przybrakugłosówzestronykonkurencji,obrazniektórychludów
musiałbybyćnaderniekorzystny.TakilosspotkałnaprzykładGepidów,ludze
wszechmiarzasługującynapoczesnemiejscewhistoriiokresunwielkiejwędrówki
ludów”,nawet–przynajmniejwedługtradycji–spokrewnionyzGotami,aleuka-
zanyzarównowtradycjigockiej,jakilongobardzkiejwsposóbnegatywny.Podob-
nieprzedstawiasięsprawazWandalamiiHerulami.Nietylkozwyciężeni,lecz
takżenieposiadającyżyczliwego,najlepiejwłasnegodziejopisaniemająracji...
Ważnymczynnikiemnegatywnegonastawieniadziejopisówmogłybyćteżróż-
nicereligijne.Dlachrześcijanplemienny(npogański”)kultbarbarzyńcówbył,
oczywiście,czymśgodnymnajwyższejpogardy,alenawetprzyjęciechrześcijań-
stwaniekonieczniemusiałopowodowaćichostatecznąakceptację.Większośćlu-
dówgermańskichokresuwielkiejwędrówkiludów,zaprzykłademWizygotów
izpoparciem–wpewnychokresach–CesarstwaWschodniego,przyjęłabowiem
chrześcijaństwowwersjiariańskiej,rychłouznanejzanieortodoksyjną(heretycką),
ataksię–nieprzypadkowo–złożyło,żezdecydowanawiększośćinformacjibędą-
cychwdyspozycjihistorykapochodzizestronykatolickiejortodoksji.Dziejeprze-
mianreligijnychniektórychludówgermańskich(oinnychniemamypewniejszych
informacji),np.GotówiLongobardów(otychostatnichprzekonamysięwtej
książce),byłyzresztądośćskomplikowaneibynajmniejnieprostoliniowe.
TakwięcLongobardowienależądoludówuprzywilejowanychpodwzględem
przetrwaniarodzimejtradycjiplemiennej.Powstajejednak,podobniejakwinnych
analogicznychsytuacjach,kwestiawiarygodnościtradycjilongobardzkiej.Dostęp-
nenamliterackieprzejawytejtradycji,jakoczęśćdorobkukulturalnegoLongobar-
dów,zostanądokładniejprzedstawionewjednymzkolejnychrozdziałówtejksiąż-
ki,poświęconymkulturzelongobardzkiejItalii.Napierwszymmiejscunależy
postawićdziełoHistoriaLongobardów[wskrócie:HL]PawłaDiakona,potomka
longobardzkiejrodziny,obejmującedziejeluduodlegendarnychpoczątkówdo
śmiercikrólaLiutprandaw744r.DziełoPawłaDiakonabyłobardzopopularneizna-
nejestzwieluprzekazówrękopiśmiennych.Jużwcześniej,toznaczypodkoniec
