Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
11
nychizmiennychproporcjach)wmniejszości,ustępującludnościmiejscowej,wzde-
cydowanejwiększościrzymskiejbądźzromanizowanej–nietylkoliczniejszej,lecz
takżewyżejrozwiniętejpodkażdymwzględem:ekonomicznym,strukturspołecz-
nych,rozwojukulturalnego.NiebyłatosytuacjatypowatylkodlaLongobardów
wItalii;podobniebyłowewszystkichwłaściwienpaństwachsukcesyjnych”,zorga-
nizowanychprzezgermańskichprzybyszównaobszarzeupadającego(czyfaktycz-
niejużnieistniejącego,jakwprzypadkuLongobardów)CesarstwaRzymskiego.
PomijającpaństwoFranków(któregorozwójposzedłodmiennądrogą),nigdzie
rzymsko-germańskidualizmniezostałzupełniezlikwidowanyażdokońcaistnie-
niaowychpaństw(wnajwiększymjeszczestopniuprocestendokonywałsięna
PółwyspiePirenejskimi–jaksięwydaje–jedynienagłyupadekKrólestwaWizy-
gotównapoczątkuVIIIw.,wwynikuinwazjimuzułmanówzAfrykiPółnocnej,
położyłmukres).Podobniejakwinnychporównywalnychprzypadkach(Wanda-
lówwAfryce,WizygotówwGaliiiHiszpanii,OstrogotówwItalii,Burgundów)
problemowegodualizmuistopniowego–zróżnąintensywnościąiróżnymiefek-
tami–jegoprzezwyciężaniastanowiistotnączęśćdziejówLongobardówwItalii.
Jeślizaśmówimyopierwszymaspekcie,topozapanowaniemiobszaremlon-
gobardzkiegozasiedleniapozostawałaznaczna(choćzczasemredukowana)część
PółwyspuApenińskiegoorazwyspy,będąceczęściąwschodniegoImperiumRzym-
skiego(Bizantyńskiego).TakżeRzym–rezydencjacesarskiegonamiestnikaoraz
papieża–wrazzdośćrozległympapieskimpatrymoniumniepodlegałLongobar-
dom.TerenyleżącepozaobszaremKrólestwaLongobardzkiegoijegopołudnio-
wychnmarchii”–księstwSpoletoiBenewentu–muszązatempozostaćwzasadzie
pozaramamininiejszejmonografiiibędąuwzględnionetylkootyle,oileichdzie-
jeisprawywiązałysięzdziejamiItaliilongobardzkiej.Ponieważjednakczęsto
wiązałysięściśle,będzieonichniejednokrotniemowa.
CopocząćjednakzobszaraminależącymipolityczniedoLongobardów?Oile
polityczneiprawno-ustrojowe,awpewnymstopniutakżewyznaniowezagadnie-
niadadząsięnaogółprzypisaćalboLongobardom,albonRzymianom”,otylezgo-
łainaczejprzedstawiasięproblematykaekonomiczna,społeczna,artystycznaczy
intelektualna.Wtychdziedzinachbardzoczęstoniedasięwyodrębnićudziału
jednejzestron;więcej:próbytakiegowyodrębnianiabyłyby,nietylkomoimzda-
niem,nietylkopraktycznieniemożliwe,leczwręczmetodycznieniepoprawne
iniewskazane.Longobardowie–choćbystanowili,przynajmniejpoczątkowo,
mniejszość–bylijednakmniejszościądominującąpolitycznieidecydującąolo-
sachwiększejczęściItalii,dlategozpunktuwidzeniahistoriinietylkonodpowie-
dzialną”zatelosy,lecztakżezastworzenieram,wktórychrealizowałysięich
własneosiągnięciaiosiągnięciapodporządkowanejimludnościnrzymskiej”.Nic
zatemdziwnego,żedziejeLongobardówwItaliidopewnegostopniaiprzynaj-
mniejwpewnychdziedzinachnrozpływająsię”,przekształcającwdziejeItaliipod
panowaniemLongobardów.
