Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.Nasiłowska,Literaturaokresuprzejściowego,Warszawa2006
ISBN978-83-01-14947-5,©byWNPWN2006
niektórychpisarzyuniemożliwiłykontynuację,,Zapisu,,,choćwla-
tach1982–1984podjętopróbękontynuacjipodnazwą,,NowyZapis,,.
,,Puls,,ukazywałsiędłużej,do1993roku,gdyżpostaniewojennym
byłredagowanyidrukowanywLondynie.Odpoczątkuswojezadania
redakcja,kierowanaprzezpoetęJackaBierezina,określałanieco
inaczejniżredaktorzy,,Zapisu,,,stawiającnapełnąniezależność.
,,«Puls»niepowstałprzeciwcenzurze,któraniejestprzecież
przyczyną,leczskutkiemzła.Niejestonrównieżalmanachem
«odrzutów»cenzury,,–pisanowpierwszymnumerze.
LiteraturawydawanabezzezwoleniacenzurywKraju(ina-
czej:bezprawadebitu,stąd–bezdebitowa)totzw.IIobieg.
WIIobiegustaranosięzacieraćróżnicemiędzyKrajemaEmigracją,
dziełaautorówkrajowychwydawanopopolskunaZachodzie,
aksiążkiwydawnictwemigracyjnych–przedrukowywanowkraju,
korzystającteżzpomocyzagranicznychośrodków.Corazwiększą
rolęodgrywałaprzytymredakcja,,Kultury,,,mającejswojąsiedzibę
wMaisons-LaffittepodParyżem.
Znaczenieinicjatywtakichjak,,Zapis,,niepolegajednakna
instytucjonalnejtrwałości,alenaprzełamaniumonopoluipaństwo-
wejkontroli.Byłotowyzwanierzuconedotychczasowymogranicze-
niomiwyrazistyaktsprzeciwu,którywybitneosobistościśrodowiska
literackiegostawiałpostronieopozycji.Władzaodpowiedziała
zakazemdrukudlaredaktorówiautorów.Wszystkietekstypub-
likowanew,,Zapisie,,wtymokresiesygnowanebyłynazwiskami
autorów,copodkreślałoteżlegalnycharakterobywatelskiegoprotes-
tuwimięwolnościsłowa.Dopieropostaniewojennym,gdyzjednej
stronywzmogłysięrepresje,azdrugiej–zasięgIIobiegustałsię
nieporównywalniewiększy,dośćczęstestałosięstosowaniepseudo-
nimów.Inicjatywyteoznaczałyteżotwarciedlaliteraturypolskiej
zupełnienowejdrogi–wolnościmyśli,mówieniawprost.
Odmomentupojawieniasięniezależnegoruchuwydaw-
niczegopowstałateżnowasytuacjamoralna.Każdyspośródpiszą-
cychmusiałuświadomićsobie,jakiezajmujestanowiskowobec
obowiązującychwPolsceograniczeńwolnościwypowiedzi:zgadza
sięnanieczyszukasposobów,abyjeominąć.Jeślinieakceptował
zakazów,tomiałdowyborualboznaleźćporozumieniezczytel-
16
