Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Pieniądzjakomediumprzewodnie…
69
graniceontologiczneświata–to,cojestmożliwe,jestmożliweza
pieniądze,ajedynągranicętejmożliwościstanowiśmierć.
Wtymprzedstawieniufunkcjepieniądzasąbardzoróżne,nie
ograniczająsiędowymianytowarów,aleokreślająwarunkiistnienia
wspołeczeństwieimożliwościdziałania,dotykająnawetmetafizycz-
nychgranic.Czydasięująćrazemtefunkcje?Wyjaśnić,dlaczego
pieniądzmożetakwiele?Dlaczegotakmocnoprzenikaróżnesfery
nowoczesnegożycia?JochenHörischudzielanatepytaniabardzo
prostejodpowiedzi:pieniądzmożetowszystko,gdyżjestprzewod-
nimmediumontosemiologicznymnowożytności.Bytaprostadefini-
cjastałasięjasna,trzebaomówićdośćzłożonąteorięHörischa,którą
przedstawiawtrylogii138poświęconejkolejnymmediomprzewodnim
obserwowanymprzezmediumliteratury,atakżewksiążceBedeut‑
samkeitwyjaśniającejteoretycznepodstawyprojektu.
ontosemiologiatobadaniekorelacjibytuisensu,warunków
sensowności(Bedeutsamkeit)139,któremusiustalićkażdaformacjaspo-
łeczna140:
[…]dyscyplina,którapyta,jakbytisens,jaklogikabytu(ontologia)
isensu(semiologia)schodząsięzesobą–tosformułowaniezakłada
odrazu,żesięróżniąimogąrozejść.obapojęciasąasymetrycznymi
pojęciamiopozycyjnymi,awięcniemogązostaćdoprowadzonedo
spokojnejrównowagi141.
Nierównowagawrelacjimiędzybytemasensemsprawia,że
zamiastahistorycznegopytaniafilozofiiopodstawęadekwacjimię-
dzymyśląabytemdochodzidouhistorycznieniatejproblematyki.
138
Zob.J.Hörisch:BrotundWein.DiePoesiedesAbendmahls.FrankfurtamMain
1991;Idem:Orzełczyreszka.Poezjapieniądza…;Idem:EndederVorstellung.DiePoesie
derMedien.FrankfurtamMain1999.Swojewcześniejszezainteresowaniaekonomią
literaturyHörischprzedstawiłwksiążce:Idem:Gott,GeldundGlück.ZurLogikder
LiebeindenBildungsromanenGoethes,KellersundThomasManns.FrankfurtamMain
1983.
139
Zob.J.Hörisch:Bedeutsamkeit…,s.16.Bedeutsamkeittojednoznajtrudniej
przekładalnych–używanychprzezMartinaHeideggeraiWilhelmaDiltheya–pojęć
niemieckiejfilozofii.
140
Zob.J.Hörisch:Orzełczyreszka.Poezjapieniądza…,s.27.Tojednozniewielu
miejsc,gdzieHörischłączyswójprojektsemiotycznyzhistoriąspołeczną.Warto
dodać,żeontosemiologiajestprzedewszystkimsemiologią–toznaczyuznaje,że
badanierelacjibytuiznakówdokonujesięodstronyznaków.Zob.osupremacji
semiologiinadontologią–Idem:Bedeutsamkeit…,s.41.Wewcześniejszychtekstach
Hörischniepodkreślałtejsupremacji,używałzamiennieformułysemontologia.Zob.
Idem:BrotundWein.DiePoesiedesAbendmahls…,s.15.
141
J.Hörisch:Bedeutsamkeit…,s.40.
