Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
Opozycja-przeciwieństwo-kontrastwjęzyku
przynależydoinnegoporządkulogicznego.Jakzatempogodzićtedwie
sprzeczne(faktycznielubpozornie)zesobąwizjewsytuacji,gdytensam,
zdawałobysię,zasóbleksykalnyUobsługuje”zarównoczłowieka,jakikom-
puterwwymiarze,nazwijmygonarazie:mentalnym?Sądzę,żemożna
podjąćpróbęrozwiązaniatejaporii,sytuującproblemnapłaszczyźnie
języka,azatemposzukującodpowiedzinapytanie:jakiemiejscewyzna-
czajęzykkomputerowi(iinnymmaszynom:przeszłymiprzyszłym-bez
względunastopieńichzaawansowania)nadrabiniebytów?
Badanianadsystememjęzykaujawniajątkwiącąwniminherentnie
ontologię(szerzej:BOgusławski,2007).Byt,czyliwszystko,coistnieje,
mawjęzykucharakterdualny:nakażdympiętrzeswejstrukturyujaw-
niadwieniesprowadzalnedosiebiesubstancjelubkategorie,którym
przypisujewzględniesamodzielneistnienie.UByt-w-języku”(napodsta-
wie:ZarOn,1998;2001;2011)obejmujeBogaiświat,czyli(kogoś,ktowie
wszystko(owszystkim)’oraz(wszystko,oczymktośmożecoświedzieć’
(więcej:BOgusławski,1996;2007).Światwtymujęciuzawierawsobie
wszystko,cokryjesięzatreściami,jakieniosąniesprowadzalnedosiebie
zaimki:ktośicoś.Zakresyzaimków:ktoś(nikt,ktokolwiek)icoś(nic,cokol-
wiek)sąprzytymkomplementarne:zakreszaimkaktośobejmujeorgani-
zmy,wtymroślinyiistoty,czylizwierzętailudzi(dlaktórychpostulujesię
osobnąkategorię:osobymówiące),natomiastzakreszaimkacoś-rzeczy
(nazwyprzedmiotowe)izdarzenia(nazwynieprzedmiotowe).
Studiumwłasnejkompetencjijęzykowejorazobserwacjezacho-
wańmownychinnychużytkownikówjęzykapodsuwająinterpretację,
wmyślktórejnależałobyprzyjąć,żewtekstach(mówionychipisanych)
współczesnegojęzykapolskiego(wjegoodmianiestandardowej)leksem
komputerwystępujewlewostronnymkontekściewybranychczasowni-
kówepistemicznychczynnościmentalnych,zajmującpozycjęskładniową
agensa.Problem,jakisięwyłania,przyjmujezatempostaćpytania:czy
komputerrzeczywiścieodgrywawjęzyku,zwłaszczawrelacjidoczasow-
nikówepistemicznychczynnościmentalnych,rolęagensa?
RefleksjanadopozycjąUczłowiek(umysł)-maszyna(komputer)”(bez
względunato,nagrunciejakiejdyscyplinysięjąuprawia)nieuchronnie
prowadzidozagadnieńzwiązanychzfilozofiąumysłu.Ponieważkrytycz-
na,opartanadanychjęzykowychocenafilozoficznychstanowiskwkwestii
istnieniainaturyumysłustanowicelmojejpracy,imnajpierwpoświęcę
niecouwagi.
1.2.Wstronęfilozofiiumysłu
Literaturafilozoficznaodnotowujeconajmniejkilkaklasyfikacji,które
systematyzująstanowiska,jakieobecniezajmująfilozofowiewkwestii
ontologiiiepistemologiiludzkiegoumysłu(np.Żegleń,2003:61-68;Pen-
