Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
NIEBOGWIAŹDZISTENADKRÓLEWCEMAPRAWO…
zsamorozumieniemczłowiekawramachdanejspołeczności,
któresprawia,żezachowujesięonwokreślonysposób,zgod-
niezpowszechnieakceptowalnyminormami,zwyczajami
czyetykietą.Smakstajesięwyłączniekwestiąocenytego,co
jestpiękne,aconie.Jegopodłożemniejestjużposiadający
walorpowszechnejważnościspołecznysensuscommunis,lecz
szczególnystanwładzpoznawczychpodmiotuwtrakciejego
obcowaniazprzedmiotempięknym.Idzieztymwparzeprzy-
pisanieowemuprzedmiotowijedyniezdolnościwprowadza-
niapodmiotuwtenstan,jegoodpowiedniego„pobudzenia”.
Przedmiotpięknymasenstylkootyle,oilewprowadzapod-
miotwstanszczególnej„szczęśliwościspowodowanywolną
grązmysłówirozsądku”.
Ujęcietozakłada,żekażdyprzedmiotdoświadczanyjako
„piękny”różnisięswymsposobemodniesieniadoczłowie-
kaodwszelkichinnychnie-pięknychprzedmiotówizjawisk.
Wtrakcieobcowaniaztymprzedmiotemnieliczysięjego
„pojęcie”(niepytamyoto,czemusłuży),ważnyjestjedy-
niesposób,wjakioddziałujenaludzkiewładzepoznawcze.
Jegodoświadczenieprzezczłowiekajako„piękny”nastawio-
nejestwyłącznienapobudzenieswobodnejgryjegowładz
poznawczych.
TakotoKantowskaKrytykawładzysądzeniazamykawiel-
kątradycjęeuropejskiejmyślihumanistycznej,otwierając
nowąepokęrefleksjiosztuce.Dziełoto:
(…)ograniczyłopojęciesmakudopola,naktórymjakoswoista
zasadasądzeniamogłoonorościćsobieprawodoobowiązywa-
niawpostaciczegośsamodzielnegoiniezależnego-aletym
samymzawęziłopojęciepoznaniadoteoretycznegoiprak-
tycznegozastosowaniarozumu.Transcendentalnycel,jaki
Kantowiprzyświecał,znalazłwypełnieniewograniczonym
28
