Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Bizantyńskieoprawy
41
Bigowanie
(przegniatanie,wygniatanie,rylowanie)(ang.creasing,scoring;
fr.courber;niem.biegen,rillen)
Wgnieceniewkartonielubtekturzerowka,ułatwiają-
cegoichzginanie.B.mazastosowaniewkartonowych
okładkachbroszurowych,przegnieceniawyznaczająpo-
zycjęiszerokośćgrzbietu.Procesb.mamiejscewspo-
rządzaniugalanteriiintroligatorskiej,wszczególności
kartonowychlubtekturowychopakowańorazwob-
róbcedrukówakcydensowych.B.ręcznejestwykony-
waneprzyliniizzastosowaniemkostkiintroligatorskiej.
B.maszynowejestprzeprowadzanenamaszynie-bi-
gówcelubwodpowiednimsegmencieautomatycznej
liniidooprawy.Wprodukcjipudełekprzegniataniejest
takżewykonywanenanożycachtarczowych.
Rycowanie(nadkrawanie,nacinanie)
Odmianąb.jestrycowanie,czylinadkrawanietektury,
ułatwiającezaginaniebokówpudełek,segregatorów
itp.Dorycowaniasłużąspecjalnemaszyny,rodzaj
→nożyctarczowych.
Zob.Perforowanie.
E.P.
Bigówka
(przegniatarka)(ang.papercreasingmachine,paperscoring
machine;fr.machineàcourber;niem.Biegemaschine)
Maszynasłużącadowygniataniarowkawkartonie,
tekturzelubpapierze,ułatwiającegopóźniejszezagię
-
ciemateriału.Skonstruowanaiopatentowanaprzez
CarlaTeodoraRemusaw1893r.B.byływykorzy-
stywanedowykonaniaprzegnieceńwkartonowych
okładkachbroszurowych,wpudełkach,akcydensach.
Tradycyjneb.działałynazasadzieopuszczanejlistwy,
którawchodziławkanał,wygniatającrowekwpodło-
żonymmateriale.Wymianalistwynawkładkęzaopa-
trzonąwigłyidopasowanądońwkładkękanałową
przekształcałamaszynęwperforówkę,wykonującą
perforacjęmateriału(np.biletylubznaczki,które
późniejmogłybyćłatwoodrywane.Wnowoczesnych
maszynachbigującychwkładkęliniowązastąpiłyob-
racającesięrolki,wgniatającerowek,pracującezwyż-
sząwydajnością.
Gesammt-Catalog1899,s.384;Schmidt-Bachem2011,s.131-132;
Współczesne1986,s.16-17.E.P.
Bindowanie
(niem.Planbindung)
Introligatorskatechnologiałączenialuźnychkartek
zapomocąsczepianiaichzzastosowaniemróżnych,
bezszyciowychtechnikintroligatorskich.Niektóre
technologiepolegająnaprzewleczeniuprzezwyko-
nanenawstępieotworyelementukonstrukcyjnego:
plastikowegogrzebienia,wkręcanejmetalowejspirali,
bądźzamykanejmetalowejspirali(tzw.Zip-Wire).
Innesposobyopierająsięnaklejeniuklejemter-
motopliwymlubściskaniublokumetalowąszyną.
B.wykorzystywanejestwpracachbiurowych,punk-
tachkserokopiowaniaiszybkiejoprawypracdy-
plomowych.Książkiprzeważniesązaopatrywane
wplastikoweokładki.Jedynieb.przyużyciuszyny
umożliwiaoprawętwardą;okładkiwrazzszynąsą
przygotowywanewcześniejprzezwyspecjalizowa-
nychproducentów.
Wikipedia(bindowanie).E.P.
Bindy-zob.Garby
Biust-zob.Popiersie
Bizantyńskieoprawy
(bizantyjskieoprawy,greckieoprawy)(ang.byzantine/Byzantine
bindings,genuineGreek-stylebindings;fr.reliuresbizantines;
niem.BizantinischeEinbände)
Typoprawyrozwiniętyzoprawykoptyjskiej,sto-
sowanyodVIIIdoXVIw.naterytoriumCesarstwa
Bizantyjskiego,(wszczególnościwKonstantynopolu
inagórzeAthos),naterenieGrecji,Bałkanów,Azji
Mniejszej,Palestyny,Syrii.Wykorzystywanyszcze-
gólniedlacennych,wielkoformatowychksiąglitur-
gicznych.Wepocerenesansuprzeniesionynateren
Italii,gdziefunkcjonowałpodnazwąoprawygreckiej
(→allagrecaoprawy).Wepocenowożytnejb.o.wy-
konywanowRosji,gdzierównieżobecniebywająsto-
sowanewprzypadkudziełszczególniecennychlub
artystycznych.
B.o.charakteryzująsiępłaskimigrzbietamibezzwię-
zóworazkapitałkamiwystającymiponadgrzbiet
księgi.Arkuszezszywanościegiemłańcuszkowym,
ukrytymwnapiłowanychrowkach.Grzbietymo-
głybyćproste,zaokrąglonealbozaoporkowane.
Drewnianeokładzinybyłyrównewielkościąblokowi
księgi,awkantachwycinanotrójkątnyrowek(relikt
usztywnieńwoprawiekoptyjskiejtworzonychzeskle-
janycharkuszypapirusu).Konstrukcjaokładzinzblo-
kiemprzebiegałazapomocąsznurka,któryzahaczano
ościegorazprzewlekanoprzezkanalikiwydrążone
wdeskach.Połączeniewzmacnianoprzeznakleja-
niepłótnalubpergaminu,maskującprzyokazjinie-
znaczneśladyściegu.Wysokiekapitałki,oplatającje
wielowarstwowosznurkiem,awzewnętrznejwarstwie
barwnyminićmi,sięgałygłębokonadkantyokładek
(→kapitałkabizantyńska).Okładzinyoblekanokozią
skórąwkolorzebrązowymlubciemnobrązowym,
ozdabianoślepymiwyciskami.Oprawyzaopatrywano
wzapięcia,zarównonaprzedniej,jakinagórnejidol-
nejkrawędzi.Koleczapinkiumieszczanonakantach
górnejokładziny,zapinkimocowanoprzypomocy
potrójnychsplecionychrzemienidookładzinydol-
