Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.WładysławStrzemiński:seriakolaży…
33
charakterużydowskiejsztukinarodowej,naodwoływaniusiędoniemieckiego
ekspresjonizmuirosyjskiegofuturyzmu,niebyłytyminurtami,któreprzycią-
gałynajmłodszychadeptówsztuki,skupionychwokółStrzemińskiego.
Prawdopodobniew1935rokuSamuelSzczekacz[Zur](1917-1983),
JulianLewin(1917-1942?),PinkusSzwarc[PinchasShaar](1923-1983)
orazJuda[Jehuda]Tarmu(1919-2000)rozpoczęlinaukęnawieczorowych
kursachprywatnychwszkole,wktórejuczyłWładysławStrzemiński.Rzecz-
nikiemiinicjatorempierwszychspotkańkilkunastoletnichwówczaschłopców
byłMojżeszBroderson,zaprzyjaźnionytakżezJankielemAdlerem.
Wybrał(MojżeszBroderson23)nas(PinkusSzwarciJulianLewin24)
jakouczniówWładysławaStrzemińskiego,aStrzemińskibyłprzecież
przyjacielemBrodersona.Obajbylifanatycznymiwyznawcamiawangardy
wsztuce.Dlategowierzyliwmłodych[…]25.
Byłonastrzechprzyjaciółzjednejdrużynyharcerskiej26:ja,Samuel
[Szmul]Szczekacz(totakiepolskienazwisko,żewIzraeluzmieniłje
naZur)orazJulekLewin,któryzginąłwgetciewarszawskim.Byłjeszcze
znamiJuda[Jehuda]Tarmu,aleonszybkoodpadł.Takzostałanas
trójka.Trójkamłodychartystów,bomyśmywszyscymalowali.Niestety,
jedynawŁodziszkołamalarskanależaładoWacławaDobrowolskiego,
Dobrowolskibyłwściekłymantysemitą.NienawidziłŻydówinienawidził
Strzemińskiego,bodlaniegotobyłakonkurencja.[…]Głośnowtedy
byłooStrzemińskim,któryw1932rokudostałnagrodęŁodzi…[…]
PostanowiliśmywetrzechzwrócićsiędoStrzemińskiego.Pomógłnam
Broderson[…]27.
Przyspieszonykurskubizmu,neoplastycyzmu,suprematyzmuiunizmu
orazpraktycznalekcjanowoczesnegodrukudawanemłodymadeptomsztu-
kiprzezmistrzapozwoliłyimpoznaćistotęmalarstwanowoczesnego,grafiki,
projektowaniatypograficznegoiarchitektonicznego,fotomontażuorazrzeź-
by.TużprzedwybuchemIIwojnyświatowejBrodersonpowierzyłLewinowi
23MojżeszBroderson(1890-1956).
24JulianLewin(1917-1940).
25A.Kuligowska-Korzeniewska,„Ratowałomniemalarstwo…”RozmowazPin-
kusemSzwarcem,[w:]TeatrżydowskiwPolsce.Materiałymiędzynarodowejkonferen-
cjinaukowej,red.M.Leyko,WydawnictwoUniwersytetuŁódzkiego,Łódź1998,
s.128-129.
26Łódzkasyjonistycznadrużynaharcerska(Ha-SzomerHa-Cair)miałasiedzi-
bęwŁodziprzyul.Piotrkowskiej110.
27A.Kuligowska-Korzeniowska,op.cit.,s.128-130.
