Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
Kształtypamięci.Wybranezagadnieniasztukiwspółczesnej
iŻakowicach,Koluszkiwydałysięmatceniemalmetropolią”
,pisałaNika
Strzemińska10.StądłatwiejbyłodojeżdżaćdoWarszawyiŁodzi.Przypomnij-
mytu:StrzemińskizostałciężkookaleczonywczasieIwojnyświatowej,dale-
kiepodróżekolejamisprawiałymutrudność.
ZanimpowstałainicjatywapowołaniawŁodzikolekcji,Strzemińskipre-
zentowałswepracewramachsalonuStowarzyszeniaArchitektówPolskich
(czerwiec1927,maj1928),wPolskimKlubieArtystycznymw1927roku.
WNowymJorkuw1927rokumiałamiejscewystawaMachineAge,wramach
którejeksponowanopraceWładysławaStrzemińskiego,pokazzainicjowa-
liiwspółorganizowaliczłonkowiegrupyDPraesens”orazartyściawangardy
europejskiej.Wroku1928StrzemińskiwystawiałnaSalonieModernistów
wwarszawskiejASP
.WrazzgrupąDPraesens”brałudziałwekspozycjachsztu-
kipolskiejwBelgii,HolandiiiwParyżunaSalonieJesiennymw1928roku.
TegosamegorokuzostaławydanarozprawateoretycznaUnizmwmalarstwie11
zawierającacredoartystyczneStrzemińskiego;sformułowałwniejteorięwła-
snegokierunkumalarstwa,nazwanegoprzezeńunizmem.Istotątejsztukibyła
jednośćoptycznakompozycjidzieła.WspólniezKatarzynąKobroopracowa-
liteorięrzeźbyKompozycjaprzestrzeni.Obliczanierytmuczasoprzestrzennego12
orazzasadydrukufunkcjonalnego13.
W1929rokuStrzemińskiiKobrowrazzHenrykiemStażewskim,opu-
ściwszyDPraesens”
,założyligrupęDa.r.”(Dawangardarzeczywista”/Dartyści
rewolucyjni”).Tychtrojenajbardziejradykalnychtwórcówpolskiejawan-
gardyzapoczątkowałow1931rokugromadzeniedziełdoMiędzynarodo-
wejKolekcjiSztukiNowoczesnej.DogrupyDa.r.”dołączylipoecizkręgukra-
kowskiegopismaDZwrotnica”:JulianPrzyboś(1901-1970)iJanBrzękowski
(1903-1983)14.PowieluzabiegachudałosięuzyskaćpoparcieRadyMiejskiej
wŁodzidlainicjatywygrupyDa.r.”(zbiórdziełsztukinowoczesnejdlaprzyszłej
kolekcji).Nawiązanowówczaskontaktyzawangardowymiugrupowaniami
10N.Strzemińska,op.cit.,s.27.
11W.Strzemiński,Unizmwmalarstwie,BibljotekaDPraesens”
,Warszawa1928.
12Por.:K.Kobro,W.Strzemiński,Kompozycjaprzestrzeni.Obliczanierytmucza-
soprzestrzennego,BibljotekaDa.r.”
,Łódź1931.
13Por.:W.Strzemiński,Drukfunkcjonalny,DGrafikaPolska”1933,nr2,później
powtórzonyzpewnymiskrótamiw:Drukfunkcjonalny,red.W.Strzemiński,Bibljoteka
Da.r.”
,Łódź1935;podajęza:A.TurowskiKonstruktywizmWładysławaStrzemińskiego,
[w:]SztukaXXwieku.MateriałySesjiStowarzyszeniaHistorykówSztuki,Słupsk,paź-
dziernik1969,Warszawa1971,s.219.
14PismoDZwrotnica.Kierunek:sztukateraźniejszości”wydawanebyłoprzez
AwangardęKrakowskąwlatach1922-1923i1926-1927.Zpismemwspółpracowa-
li:JanBrzękowski,LeonChwistek,TytusCzyżewski,BrunoJasieński,JulianPrzyboś,
AnatolStern,AleksanderWat.
