Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
Kształtypamięci.Wybranezagadnieniasztukiwspółczesnej
osiągniętej,wynalezienieformydoskonałej”
,pisałStrzemińskiw1922roku1.
NiebagatelneznaczeniemiałteżzapewnekonfliktzWładimiremTatlinem
(1885-1953):DTatlinizm-jesttokubizmosłabymnapięciuformyiogól-
nymmechanikotechnicznymimaterialnympoczuciutreści.[...]Tatlin,
człowiekmałokulturalny,widziałwpracowniPicassajegoreliefy,leczzro-
zumiałtylkotyle,żezawierajązestawieniaróżnychmateriałów.[...]Tatli-
nizmtojestpewienrodzajzubożeniakubizmu,rozrostjednejczęściskłado-
wejkoszteminnych”2.
Strzemiński,jakpiszeZagrodzki,krytykowałkoncepcjęTatlinazajedno-
stronny,Dzaściankowy”utylitaryzm,podważającyDlaboratoryjneposzukiwania
nowejformy,[...]wobecczegodalszyrozwójsztukijestzbyteczny,anawetnie-
pożądany,gdyżrozluźniłbyjedyniewysiłkiskierowanekuwytwórczości”3.
ByćmożenadecyzjęopuszczeniaradzieckiejRosjiwpłynąłtakżefakt,że
24listopada1921roku-jakpodajeZagrodzkizaŁabonowem-D[...]dwudzie-
stupięciuartystów,przedstawicielitzw.lewegoizofronta,zrzekłosiępodna-
poremrewolucyjnejsytuacjiwspółczesności(tworzenia)formsztukiczystej,
sztukęsztalugowąuznanozaprzeżytek,aswojądziałalnośćjakomalarzyzabez-
celową,zadeklarowanoDabsolutyzmutylitarnejsztukiikonstruktywizmujako
jegojedynąformęwyrażania”4.
Oboje,KatarzynaKobroiWładysławStrzemiński,przekonanibyliowar-
tościdziełwpełniawangardowych,azdającsobiesprawę,żeD[...]obecnieod-
bywasiępopularyzacjaizbanalizowanienowejsztuki”5-wedleStrzemińskiego
-niechcieli,byćmoże,uczestniczyćwpauperyzacjiswychideiartystycznych.
PoczątkowozatrzymalisięwWilnie,gdziemieszkałarodzinaStrze-
mińskiego,tuartystam.in.współorganizowałwystawyNowejSztuki.Wje-
dynymwydawanymwtamtymczasieawangardowymczasopiśmiepolskim
DZwrotnica”publikowałartykułyosztucerosyjskiej,wktórychpodnosił
wagętwórczościKazimierzaMalewicza(1879-1935).Wliścieskierowanym
doredakcjiStrzemińskiprosiłowstawiennictwowsprawieumożliwienia
przyjazduMalewiczadoPolskiiułatwieniemupracynaukowejiartystycz-
nej.W1923roku,wrazzWitoldemKajruksztisem6(1890-1961),zorganizo-
wałpierwsząpolskąWystawęNowejSztuki.Pokazskupiłartystówpolskich
1W.Strzemiński,Osztucerosyjskiej-notatki,DZwrotnica”1922,nr3,s.110.
2Ibidem,s.80-81.
3J.Zagrodzki,KatarzynaKobroikompozycjaprzestrzeni,PWN,Warszawa1984,
s.35,podajeza:W.M.Łabonow,Chudożestwiennyjegrupirowkizaposlednije25let,
Khudozhestvennoyeizdatel’skoyeakts,Moskwa1930,s.113.
4Ibidem,s.45.
5W.Strzemiński,Osztucerosyjskiej-notatki,DZwrotnica”1923,nr4,s.113.
6Lit.VytautasKairiūkštis.
