Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zdrowi.Zakłócenietejrównowagipowodujechorobę.Wedługniego
ludzkieciałowypełniają
humory
,czyliczteryrodzajepłynów
ustrojowych.Pierwszymhumoremjestkrew,któraodpowiada
żywiołowiognia.Drugi,flegmę(śluz),identyfikowałzwodą.Żółć
odpowiadałażywiołowipowietrza,aczarnażółćbyłazwiązana
zziemią.Jeżeliktóregośzpłynówbyłozamałolubzadużo,człowiek
zaczynałchorować.Takiewyjaśnienieobowiązywałoweuropejskiej
medycynieprzezprawiedwatysiącelat.Lekarzepodawalipacjentom
substancjemającedostarczyćimbrakującegohumoru.Częstoteż
upuszczalikrew,jeżeliichzdaniembyłojejzadużo.Trudnoocenić,
iluchorychwyprawiononatamtenświat,upuszczającimzbytdużo
krwi,alezcałąpewnościątoimponująca(itragiczna)liczba.
WkażdymraziewedługHipokratesazdrowiepsychicznerządziłosię
tymisamymiprawamicofizyczne.Chorobępsychicznąuważano
zaskutekzaburzeniarównowagihumorów.Mózgowimogłydolegać
różnerzeczy.Potrafiłnamiękaćwodą,wysychać,przegrzewaćsięlub
marznąć.Przywróceniewnimrównowagihumorówpowinno
natychmiastpoprawićstanpacjenta.Oczywiścieteoriahumorówjest
błędna.Trzebajednakpodziwiaćjejnowatorstwo.Dopiero
wewspółczesnychczasachudowodnionoto,codawnotemu
sugerowałHipokrates−żezachorobamiumysłuczęstostoją
przyczynyfizyczne.
TęteorięrozwinąłwIIwiekunaszejeryGalen,którypodzieliłludzi
naróżnetypy.Niektórzycierpielinaprzykładnanadmiarflegmy,
nazwałichwięcflegmatykami.Cholerycy,krzykliwiiimpulsywni,
mieliwsobiezadużożółci.Czarnażółćdręczyłamelancholików,
asangwinikomdolegałazbytdużailośćkrwiworganizmieimożna
imbyłopomóc,przystawiającpijawkilekarskie.Nazwynadanetypom
osobowościprzezGalenapozostawaływużyciuwEuropieażdoXVIII
wiekuiwywarłysilnywpływnarozwójpsychologii.
Otokolejnyfilozofzasłużonydlapsychologii–Sokrates(ok.470−399
p.n.e.).Znanyjestztego,żetakdokuczyłobywatelomAten
zmuszającymidomyśleniapytaniami,żeskazaligonaśmierć.Nie
pomogłomunawetto,żewyroczniawDelfachogłosiła
gonajmądrzejszymczłowiekiemświata.Tennajsłynniejszyzfilozofów
swoichczasów,mistrzinauczycielkolejnychpokoleńmyślicieli,
dorabiałjakokamieniarz(wprzeciwieństwiedolicznych
konkurentówniepobierałopłatzaswojenauki).Sokratesmiał
własnąteoriępochodzeniawiedzywumyśleczłowieka.
Wierzył,żewiedzanierodzisięzdoświadczenia,aletkwigdzieś
wnas,wmiejscu,zktóregotrudnojąwydobyć.Dlategowymyślił
metodępolegającąnazadawaniurozmówcomlicznychpytań.Wten
sposóbstarałsięwydobyćznichtęukrytąwiedzę.Jegozdaniem
istnienietychwewnętrznychzasobówinformacjizawdzięczaliśmy
