Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rękopiszapisanyjednąręką,późnoosiemnastowiecznąkursywąpolską(ods.837zmiana
atramentu).Pismoczytelne.Literyduże.
Oddzieloneodblokuarkuszezes.89-92,121-124,206-209.
Zasadniczokodekszawierajedentekst,kopięrękopisupogodinskiego-czetwertyńskie-
go.Wspomniećnależy,żek.655-656ciągłejnumeracjizajmujejednostronniezapisana,nie-
wielkakartkazespisemodzieży.
Powieśćminionychlat,zutraconympoczątkiem,zaczynającasięodsłów:nIzBratni-
miczadywładiejati[sic!]iwsiakobohostudnoiedieianiie[ł]”(k.1-282),Latopiskijowski
(k.282-696),Kronikahalicko-wołyńska(k.696-863),Wiadomośćosporządzeniuw1621r.
kopiiLatopiścaorazoprzyjeździedoŻywotowadoks.S.Czartoryskiegopatriarchyjerozo-
limskiegoTeofana(k.864).
Rękopissporządzonyzostałnapolecenieks.bp.koadiutorasmoleńskiegoAdamaNaru-
szewiczawramachgromadzeniazbiorudokumentówhistorycznych,zpodstawy,którąmożna
wiarygodnieidentyfikowaćzrękopisempogodinskim-czetwertyńskim.Datykrańcowejego
spisaniawyznaczająnajprawdopodobniejl.1781-1792,kiedytodziałałakancelariazajmują-
casięprzepisywaniemźródeł,któreweszływskładtzw.TekNaruszewicza
106
.Brakprzytym
danychmogącychzidentyfikowaćkopistęiokreślićdokładnądatęjegopracy
107
.Niejestteż
jasne,gdzieiuktóregozCzetwertyńskichprzechowywanopierwowzór.Wkażdymrazierę-
kopisdzieliłodtejporylosyTekNaruszewiczajakoichczęśćskładowa.
Wiadomotymczasem,żepośmierciA.Naruszewicza(8VII1796r.)materiałyponimtrafiły
doarchiwumkrólaStanisławaAugustaPoniatowskiego.Tenzaśwnastępnymrokuofiarowałje
TadeuszowiCzackiemu.Odebrałonmateriały,naktóreskładałosię131tek,osobiścieodJana
Albertrandiego30XII1797r.wWarszawie.TrafiłyonedobibliotekiwPorycku,gdzierozse-
gregowanojena230tek
108
.W1818r.,pośmierciCzackiego,zbioryporyckie,wtymTekiNaru-
szewicza,zakupiliza12tys.czerwonychzłotychCzartoryscy(AdamiJerzy).Wnastępnymroku
przewiezionojedoPuław,gdziezostałyuporządkowaneprzezŁukaszaGołębiowskiego
109
.Być
możetojegorękąsporządzonyjestnagłówekznazwąprzepisanegomanuskryptu.
Popowstaniulistopadowymzbiorypuławskie,wtymTeki,zostaływywiezioneiukrytewSie-
niawie.W1841r.posiadającywówczastenmajątekLeonSapiehaujawniłfaktprzechowywa-
niazbiorów.W1848r.,wobliczuniepokojówpolitycznychzapadładecyzjaoprzewiezieniuich
doDrezna,anastępniedoParyża,gdziepoczątkowobyłyzmagazynowanewmieszkaniuKaro-
laSienkiewicza.PrzeniesionojewreszciedoHoteluLambert,siedzibyCzartoryskichw1858-
1859r.Około1865r.TekioprawionowzakładziepoligraficznymA.BinantanaRuedeClery
wParyżu.Wreszcie,napoczątkul.70.XIXw.,Czartoryscypodjęlidecyzjęoprzeniesieniuzbio-
równaziemiepolskie.Najpierw,w1872r.,trafiłyonedoKórnikadoJanaDziałyńskiego,skąd
w1876r.przewiezionojedoKrakowadootwieranejwówczasBibliotekiKs.Czartoryskich
110
.
106
S.Grzybowski,TekiNaruszewicza.„ActaregumetpopuliPoloni”,Wrocław1960,s.13.Autorpopełniłdrobnąnieści-
słość,ustalającdatękońcowądziałaniakancelariina1791r.,gdyżzkorespondencjiNaruszewiczawynika,żepobrał
onśrodkiwcelufinansowaniajejjeszcze1VI1792r.(KorespondencjaAdamaNaruszewicza1762-1796zpapierów
poLudwikuBernackim,uzupełnił,opracowałiwydałJ.Platt,podred.T.Mikulskiego,Wrocław1959,s.556).Dane
testojąwsprzecznościzustaleniamiB.M.Klossa,którynapodstawiedatżyciaNaruszewiczaiznakówwodnychna
papierze,naktórymsporządzonoodpisuznał,żedokonanotegowl.1795-1796(Ипатьевскаялетопись,s.I).
107
A.Naruszewiczwliściedokrólaz12I1781r.wychwalaumiejętnościwodczytywaniuskoropisuruskiegoposiada-
neprzezjednegozeswychkopistów,MateuszaNielubowiczaTukalskiego(KorespondencjaAdamaNaruszewicza,
s.177-178).Tenjednakszybkoodszedłzesłużby.
108
K.Buczek,PrzyczynkidodziejówBibliotekiPoryckiej,nPrzeglądBiblioteczny”,R.X,1936,nr4,s.206-208.
109
Idem,Przyczynkidodziejów,s.206;S.Grzybowski,TekiNaruszewicza,s.23.
110
K.Buczek,ZprzeszłościBibliotekiXXCzartoryskich(wsześćdziesiątąrocznicęprzeniesieniajejzbiorówdoKrako-
wa),nPrzeglądBiblioteczny”,R.X,1936,nr4,s.181-196;idem,Przyczynekdodziejów,s.209.Adresinazwiskoin-
troligatoraznajdujemynanalepceumieszczonejwlewymgórnymroguwewnętrznejstronyokładkinaszegokodeksu.
—28—
