Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Rozdział1.Publicznaodpowiedzialnośćpaństwa:wyzwaniaXXIw.
Ponieważwkolejnychrozdziałachpojawiąsięwątkinawiązującedoniektó-
rychkoncepcjiMichelaFoucaulta(rozwijanychprzezPeteraMillera,Nicolasa
Rose’aiMitchellaDeana),przydatnebędziewtymmiejscuwprowadzenie
8
pojęcia
gouvernmentalité,któreniemaeleganckiegopolskiegoodpowiednikaitłumaczone
jestjakonrządomyślność”(Foucault2000)lubnurządzanie”(Foucault2019).
Pojęcierządomyślnościpojawiłosięwanalizachngenealogiinowoczesnego
państwa”ijestnosiąprzewodnią”historycznejanalizyrozpiętejmiędzystarożytną
GrecjąiwspółczesnymFoucaultowineoliberalizmem.Chociażterminnrządomyśl-
ność”stosowanybyłdoróżnychokresówhistorycznych,tonajczęściejpojawiałsię
wkontekścieliberalnejdemokracji(Lemke2007).Wtymprzypadkupojęcienrzą-
domyślności”odwołujesiędospołeczeństw,którychczłonkowieodgrywająaktywną
rolęwzarządzaniusamymisobą,mechanizmyrynkowetamdominują,awpływ
państwajestograniczony.Neoliberalizm-analizowanyprzezFoucaultawdwóch
jegoformach:powojennegoliberalizmuniemieckiegoiszkołychicagowskiej-jest
politycznąracjonalnością,któradążydoprzetworzeniadomenyspołecznejwdo-
menęrynkową(Lemke2001).Wtympodejściuzakładasięredukcjęfunkcjipaństwa
opiekuńczegoorazsystemówbezpieczeństwasocjalnegoiapelujesiędonindywidu-
alnejodpowiedzialności”innaprawysiebie”(Lemke2001,s.201).Takaperspektywa
jestużytecznawanalizieprowadzonejwrozdzialetrzecim,gdziedokumentowane
będzieposzerzaniedomenyrynkowejwbadanychpaństwachpostsocjalistycznych.
Państwoopiekuńczeisystemybezpieczeństwasocjalnegomogąkierowaćnaszą
uwagękupytaniomoefektywnośćdziałańpaństwawsferzegospodarczej(ogólnie)
iwsektorzeochronyzdrowia(szczególnie).Istniejesilnynurtkrytycznieocenia-
jącyinterwencjonizmpaństwawgospodarceisąpublikacjewskazującenaniską
efektywnośćpaństwarównieżwsektorzeochronyzdrowia(Feldman2000).Nie
pomniejszającznaczeniategokrytycznegonurtuanaliz,wniniejszejksiążceprzyj-
mowanajestperspektywauznającakoniecznośćinterwencjipaństwawsektorze
ochronyzdrowia(Barlett,Steele2004),m.in.ztegopowodu,żepaństwozeswojej
istotymaosiągaćważnespołeczniecele,aochronazdrowiajestbezwątpieniatakim
celem(DeBakey2006).
Rządomyślnośćmożebyćdefiniowanajakopodejścierządówdopróbfor-
mowaniaobywatelitak,abyciwnajlepszymożliwysposóbrealizowalipolitykę
rządzących,bądźjakozorganizowanepraktyki,zapomocąktórychzarządzasię
podmiotami,czylikierujeichzachowaniami.Rządomyślnośćmożebyćrozumiana
równieżjakotechnikiistrategie,przezktórespołeczeństwodajesobąkierować.
8Rezygnacjazsystematycznegoprzegląduliteraturyiprezentowaniewybranychtylkoterminów
użytychprzezMichelaFoucaultaipsofactoprowadzidouproszczeń.Tenbrakmożebyćwczęści
usprawiedliwionytym,żenawetwśródfilozofów-badaczymyśliFoucaulta-podstawoweterminy
sąróżnieodczytywaneiinterpretowane(por.Starego2004).Wartorównieżprzywołaćwtymmiejscu
opinięThomasaLemkego,żedorobekFoucaultawzakresieanalizyneoliberalnejrządomyślnościjest
wciążwwiększościniedostępnydlaczytelnikówniefrancuskojęzycznych(Lemke2001,s.193).
