Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12•
KONWENCJAKONSTYTUCYJNA
wisystemupolitycznego,trudnobyłoosiągnąćkompromiscodonaj-
właściwszychrozwiązań,jakiemiałybyćzastosowanewnowympań-
stwie.Niektórzydelegaciobawialisięzbytsilnejwładzywykonawczej,
inninatomiastdominacjiwładzyustawodawczej.Mniejszestanynie
chciałyzostaćzdominowaneprzezwiększe;zastanawianosięrównież,
jakąformępowinnoprzybraćnowepaństwo,takabystanynieutraci-
łyistotnejroliwstrukturzewładzy.Nadodatek,podczaskonwencjico
chwilędochodziłodosporówmiędzyzwolennikaminowotworzonego
dokumentu(federalistami)ijegoprzeciwnikami(antyfederalistami).
Niektórzydelegaciprzybylinakonwencjęzprzygotowanymiwcześniej
projektamidotyczącymiprzyszłejkonstrukcjiustrojowejpaństwalub
uprawnieńposzczególnychinstytucjipaństwowych.Wartowtymza-
kresiewyróżnić:
−planWirginii–postulującymiędzyinnymidwuizbowyparlament
opartynareprezentacjinazasadzieproporcjonalnościludności,
funkcjonowanietrójpodziałuwładzy,kontrolęwładzywykonaw-
czejprzezwładzęustawodawczą,istnieniesystemuwzajemnej
kontroliirównowagimiędzygałęziamiwładzy;
−planNewJersey–zakładającyjednoizbowyparlament,wktórym
stanymiałybypojednymgłosie,orazwiększąochronęstanów
mniejszychwzględemwiększych.
Rezultatempowyższychdyskusjiiobawbyłowielekompromisów,
awśródnichnajważniejszymokazałsię„wielkikompromis”(Great
CompromiselubConnecticutCompromise),napodstawiektóregoutwo-
rzonodwieizbyparlamentuopartenaróżnychzasadachreprezentacji:
proporcjonalnościludnościwizbieniższejorazstałejreprezentacjista-
nowejwizbiewyższej.
Dużerozbieżnościmiędzydelegatamidotyczyłyrównieżkonstrukcji
władzywykonawczej,naktórejczelemogłastaćjednaosobalubwie-
leosób,wybieranychwgłosowaniupowszechnym,albomianowanych
przezKongreslubstany.Ostateczniezdecydowanosięnajednoosobo-
wyurządprezydenta,którymiałbyćwybieranywwyborachpośred-
nichprzeztzw.KolegiumElektorów.Dopełniającstrukturętrójpodziału
władzy,stworzonoSądNajwyższy,któregoczłonkowie,choćmianowa-
niprzezszefaegzekutywy,mieliuzyskaćpełnąniezależnośćworzeka-
niu.Potwierdzeniemtrudnościwosiąganiuprzezdelegatówkompro-
misówbyłoodrzuceniepierwotnejwersjikonstytucjiprzygotowanej
