Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Wstęp
-zdaniemWallersteina-rozwijałsięgłówniedziękinaturalnemupo-
tencjałowiwielkiegowłasnegorynku.Wallersteinprzytejokazjiza-
uważał,żesystemwłasnościpaństwowejwtzw.krajachsocjalistycz-
nychnieoznaczabynajmniejwprowadzeniasocjalizmuwgospodarce.
Państwobędącewłaścicielemśrodkówprodukcjirealizujeniesocja-
lizm,aklasycznymerkantylizm,poprzezktóryniektóretzw.państwa
socjalistycznenietylkouczestniczyłyaleistarałysiępozyskaćlepsze
pozycjewkapitalistycznymsystemieświatowym13.
MarksistowskieilewicowekorzenieideiWallersteina
NiesposóbjednakanalizowaćpracyWallersteinapozakontekstem
jegoideologicznychsympatii.Nieulegawątpliwości,żenielubiinie
cenichicagowskiejszkoływekonomii(Hayeka,Friedmanaiichuczniów
mazaszarlatanów),żemabardzokrytycznystosunekdosamegokapi-
talizmu,żeniebardzopotrafiwyzwolićsięodpewnychzłudzeńcodo
ustrojuzwanegosocjalistycznym.Rewolucjęleninowskąnazywa,nie
bardzowiadomodlaczego,rewolucjąnarodowowyzwoleńczą.Opisu-
jącstalinizmzauważaistnieniegułagu,alebyodróżnićsięod„prawi-
cy”,nigdzieniestosujepojęciatotalitaryzmu.Codziennegoczytelnika
gazetmożezadziwiaćjegostwierdzenieo„relatywnymosłabieniupo-
tęgiStanówZjednoczonych”czyoichmilitarnejniewydolności.Wiele
danychwskazujenato,żejestdokładnieodwrotnie.Niepokoićmogą
zdaniatypu:silnepaństwosłużytylkokapitalistom.Niesposóbuwie-
rzyćautorowi,gdytwierdzi,żetrzyideologie:socjalizm,liberalizmikon-
serwatyzmwyznaczałykształtideologicznychbataliiXIXiXXwieku.
Gdzieśzgubiłsięstalinizm,faszyzm,technokratyzm,nacjonalizm.Na-
wethistoriozoficznaperspektywabadawczaniezwalniahistorykaod
wnikliwszejanalizy.MałoprzekonującobrzmiąopinieozmowieSta-
nówZjednoczonychzwerbalnymwrogiem,jakimbyłZwiązekRadziec-
ki.Niesposóbuwierzyć,żeJaponiastaniesięsukcesorkąAmerykiiona
teżbędzierywalizowaćzUniąEuropejską.Więcejjestwtychstwier-
dzeniachniechęcidowłasnegokrajuniżspokojnejobserwacjibiegu
wydarzeń.Samafrazeologia,dlapolskiejwrażliwości,brzminiepoko-
13Ibidem,s.91.
