Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
Koncepcjansztukiprymitywnej”...
nbogactwo”,jakieściągałoEuropejczykówdoAfryki31.Procedertenna
skalęmasowątrwałażdoXIXwieku,apojawiającesięobecniedoniesie-
niaowspółczesnymniewolnictwienienależądorzadkości32.Przezkilka
dziesięcioleci,odIIpołowyXIXwieku,społeczne,polityczneigospodar-
czestrukturylokalnenatymkontynenciebyłykształtowanenawzór
europejski.Symbolicznymwydarzeniemstałasiękonferencjaberlińska
(1884–1885),podczasktórejszukanorozwiązańnkompromisowych”–ale
dlaroszczeńmocarstweuropejskich,rozstrzygającychoswoichstrefach
wpływównatymkontynencie33.
NiezrozumienieodmiennościpoznawanychprzezEuropejczyków
kultur,rywalizacjamiędzymocarstwamiStaregoŚwiataonoweziemie
iichbogactwapołączonaztechnologicznąprzewagąmilitarnądoprowa-
dziłydoeksterminacji,wedługobliczeńJohnaH.Bodleya,80%społecz-
nościrdzennychtylkonaobszarzeAmeryk,AustraliiiOceanii34.Wów-
czesnymeuropocentrycznymświeciepojęciacywilizacjiikulturyodnosiły
sięjedyniedoprzestrzeniwyznaczonejprzezgranicekontynentueuropej-
skiego,amieszkańcównperyferii”uznawanozandzikich,prymitywnych,
zacofanych”.
Przenosiłosiętotakżenapostrzeganienwytworów”rąkndzikusów”,
prowadzącdodebattoczonychwewnątrzKościoła,wjakisposóbpostę-
powaćzobrazaminależącymidokulturytubylców35.PiszeotymHans
Belting:
Historiakolonizacjizawszebyłateżnwojnąobrazów”(...).Sprzecznościunikano
tylkowtedy,gdypraktykującwczesnąhumanistycznątolerancjęwobecprostego,nie
31W.Lizak,Wprowadzenie,w:Z.Łazowski(red.),PaństwaAfrykiZachodniej,t.1,War-
szawa2006,s.27.
32SzacunkowedaneorganizacjizajmującychsięzwalczaniemniewolnictwawXXIwie-
kupodajądaneod1do5mlnsprzedanychosóbrocznie,ogólnaliczbaniewolnikówsza-
cowanajestna27mlnosób.Jakokraje,zktórychpozyskujesięniewolników,wskazywane
sąprzedewszystkim:WybrzeżeKościSłoniowej,Sudanorazkrajeazjatyckie,jakIndie
czyBhutan.
33W.Lizak,op.cit.,s.28.
34J.Derlicki,W.Lipiński(red.),op.cit.,s.6.
35H.Belting,Antropologiaobrazu.Szkicedonaukioobrazie,Kraków2007,s.66.
