Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Różnicewoburelacjachpodyktowanebyłyodmiennymiintencjamiobu
autoróworazokolicznościami,wjakichprzyszłoimtworzyć
54
.Brakjednak
przytejokazjimiejscanaszerszetraktowanieporuszonejkwestii.Ważniej-
szymzpewnościąjest,iżobajzgodniepodkreślająjednoznacznyefektbuntu
Swenai(części?)możnych—wygnanieHaraldaSinozębegozDanii.
Gwałtownykoniecrządówkrólanastąpiłzapewnew986lub987r.Ta-
kiedatowaniebuntuSwena,oparteoprzekazkronikiAdamazBremy,jest
dziśakceptowaneprzezzdecydowanąwiększośćbadaczy.Pojawiającesięod
czasudoczasupropozycjealternatywnewtymwzględzieniesązbytprze-
konywujące
55
.
Comogłodoprowadzićdoupadkuwładcy,którydotądodnosiłwgłów-
nejmierzesukcesyizdawałsiękonsekwentniewzmacniaćswojąpozycję
wkraju?
Wtymkontekściepojawiasiętakżepytanieomotywy,którekierowa-
łySwenem.ChoćprzekazAdamzBremybezwątpieniajestnacechowany
mocnowyłuszczonymiwzorcamibiblijnymi,sprawaanimozjimiędzyojcem
isynemprzebijaprzezwiększośćodnoszącychsiędosprawyźródełzbyt
mocno,abymożnająpotraktowaćjedyniejakoliterackischemat.Znacznie
gorzejprzedstawiasiękwestiaewentualnychprzyczynkonfliktu.Wyraźna
tendencyjnośćźródełniewykluczajednakistnieniaprozaicznychpowodów
—Swenmógłmyślećoprzejęciutronu,któregobądźniebyłpewny,bądź
niemógłsiędoczekać.TrudnozkoleirozstrzygnąćczytosynHaraldazmo-
tywowałmożnychdopoparciajegostarań,czyodwrotnie,niechętneHaral-
dowielityposłużyłysięjegoosobą.
Łatwiejwskazaćdziśprzesłankikierującenaswstronędrugiejopcji.
WczasiegdydynastiaJellingzaczęłaodnosićpierwszesukcesy(pozbawie-
niewładzyGnupy),wróżnychczęściachDaniidominowalilokalniwładcy.
Procescentralizacjiwładzy,rozpoczętyprzezGormaikontynuowanyprzez
Haralda,odbywałsięoczywiściekosztemlokalnychdynastii.Ichprzed-
stawiciele,czegomożemysiędomyślać,mielipodobneambicjepolitycz-
neipróbowalipodobniedodynastiiJelling,poszerzaćswojewpływy,mani-
festującjednocześnieswójpotencjałiosiągniętejużsukcesy.Wobeccoraz
mocniejszejpozycjinowejdynastii,lokalnimożnialbopodporządkowywa-
54
I.Skovgaard-Petersen,TheMakingoftheDanishkingdom,s.170.
55
Por.J.Morawiec,Wolin,s.141–142(tamdalszaliteratura).
35
