Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KarolIVLuksemburski
osobiedlaswoichnastępców
K
arolIVLuksemburski(1316-1378),królrzymski,królczeskiicesarz,
byłnietylkowyróżniającąsięosobowościąwśródówcześniepanujących
władcówEuropy,alerównieżjednymzniewielumonarchów,którzyosobiście
tworzyliaktyprawodawczeidziełaliterackie.Dotychpierwszychzaliczamy
Porządekkoronacjikrólaczeskiego,Porządekpobłogosławieniakrólowej,kodeks
MajestasCarolinaiZłotąBullę;dodziełliterackichMoralitety,legendęośw.Wac-
ławieiautobiografię.Oilekoncypowanieprawabyłoelementemsztukirządze-
nia,otylepozostałedziełazrodziłyduchowepotrzebyKarolaIVukształtowane
podwpływemwychowaniaweFrancji,pobytuweWłoszech,atakżedoświad-
czeńwłasnegobogategożycia.Literackaczęśćtwórczościcesarzadowodzijego
talentu,czylitego,czegooczekujemyodpisarzawzakresiewarsztatu:logicznej
konstrukcji,płynnejnarracji,umiejętnościwerbalizowaniaprzeżyćduchowych,
zręcznegoposługiwaniasiędystansemiafektem,ironiąihumorem.Autormadar
opowiadania,akcjatoczysięwartko,abogactwoszczegółów,zawikłanekoneksje
dynastyczneiliczneretrospekcje,choćzmuszajądouważnejlektury,tojednaknie
czyniąjejnużącą.Wtymmiejscutrzebadodać,żezdolnościliterackieKarolaIV
niebyłyczymśwyjątkowymwrodzinieLuksemburgów.Jegoodwadzieścialat
młodszy,przyrodnibrat-hrabiaWacławLuksemburski(1337-1383)byłpoetą,
twórcącenionychutworówlirycznych.
Autobiografia,choćniepełna,toitakutwórniezwykły.Właściwienieznamy
średniowiecznychwładców,którzyosobiściepisalibyosprawachpaństwowych
idynastycznych,zwłaszczażewprzypadkupanującychteostatniezawszewkra-
czająwintymnyobszarstosunkówrodzinnychiprywatnych.Niedziwiwięc,
żecieszyłasięimimoupływuwiekówcieszysięprawiestałymzainteresowaniem
historyków,oczymświadczyliczbawydańikomentarzy1.
1
PrzywoływaniewszystkichpracpoświęconychautobiografiiKarolaIVprzekroczyłoby
ramytegoopracowania,któremacharakterjubileuszowy,więcograniczęsiętylkodonajnowszych:
M.Bláhová,SoudobćkronikyoKarloviIV
.[w:]KarelIV
.vsoudobychkronikach,edd.M.Blá-
hová,Z.Lukšová,M.Nodl,Praha2016,s.36,gdzieautorkazamieszczaobszernywykazlitera-
tury,podobniejakczynitowartykule:DieHofgeschichtsschreibungamböhmischenHerrscherhof
imMittelalter[w:]DieHofgeschichtsschreibungimmittelalterlichenEuropa,hrsg.R.Schiefer,
J.Wenta,SubsidiaHistorigraphica3,Toruń2006,s.60-68,szczególnies.61;DieAutobiographie
KarlIV
.VitaCaroliQuarti,übersetztundkommentiertvonE.Hillenbrand,Essen2016(wcześniej
tensamautoropublikował:DieAutobiographieKarlsIV
.EntstehungundFunktion[w:]Kaiser
KarlIV
.1316-1378ForschungenüberKaiserundReich,hrsg.H.Patze,Göttingen1978,s.39-72);
•8•
