Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
dalszareprodukcjaodbywasięjużtylkokosztempowszechnejinwolucji
czyregresjispołecznej.Takaprzebudowawspółczesnegokapitalizmu
podwzględemtechnicznym,społecznymigeograficznym,która
umożliwiłabystworzenieraminstytucjonalnychdlanowejdługiejfali
ekspansywnej,jestmałoprawdopodobna.Obecnadługafalarecesyjna,
którazaczęłasięwpołowielat70.,prawdopodobniebędziewydłużać
sięwwarunkachniskiegowzrostugospodarczego.Parafrazującsłynną
formułę,możnapowiedzieć,że„złotywiek”powojennybezwątpienia
stanowił„najwyższestadiumkapitalizmu”,którywtedymiałjeszcze
dozaoferowaniato,cobyłownimnajlepsze.Terazzaśostentacyjnie
wycofujeówczesnąofertęiprzyznajesobieprawodopogrążenia
ludzkościwprawdziwejregresjispołecznej.
2.Posunięciarządównieprowadządowyjściazkryzysu
Rządykapitalistycznepodjęłykrokikoniecznedouniknięciatotalnego
krachusystemubankowego.Taakcjaratunkowapozwoliłazapobiec
jeszczewiększejkatastrofie.Zastrzykipieniądzapublicznegomogły
jednakstanowićokazjędoobwarowaniadziałalnościbanków
rozmaitymiwarunkami.Rządynieskorzystałyztejokazji,adyskursy
okoniecznościregulacji,walkizrajamipodatkowymiitd.totylko
dywersja,odwracającauwagęspołeczeństwodrzeczywistejpolityki,
którąrządyteprowadzą.Jestbardzoprawdopodobne,żedzisiejsze
zastrzykipłynnościjutrozasiląbańkispekulacyjne–tezresztąjuż
zaczynająponowniepęcznieć.
Interwencjapublicznatojednakprzyznaniesiędowiny,rozsadzające
jedenzfundamentówideologicznychkapitalizmuneoliberalnego,
amianowiciedogmatotym,żeprywatnefinansesąoptymalnym
rozwiązaniemdlagospodarki.Rzeczjednakwtym,żeinterwencjata,
polegającanauspołecznieniustrat,wcaleniepozwalaprzejśćdonowego
„ładuprodukcyjnego”czydonowego„reżimuakumulacji”.
Dotychczasowyładpolegałnaspadkuudziałupłacwdochodzie
narodowym,równoważonymprzeznadmiernezadłużenie.Dotego
doszłofinansowaniewzrostugospodarczegoStanówZjednoczonych
przezresztęświata.Obafilarytegomodeluuległydziśzachwianiu:
zadłużeniewewnętrzneniemożejużwspieraćpopytu,toteżrecesja
zamieniłasięwklasycznykryzysnadprodukcjiirealizacji.Dalsze
finansowaniedeficytuStanówZjednoczonychjestniepewne–tym
bardziej,żeskurcząsięnadwyżkikrajówwschodzących,zktórych
deficyttendotychczasfinansowano.
